Ενημέρωση

Συμπληρώνονται την προσεχή Τετάρτη 73 χρόνια από την 26η Ιουλίου 1944, οπότε οι γερμανικές δυνάμεις Κατοχής και οι Έλληνες συνεργάτες τους (ταγματασφαλίτες), αφού συγκέντρωσαν τους κατοίκους του χωριού αλλά και υπαλλήλους και ασθενείς του Σανατορίου Ασβεστοχωρίου (που μετεξελίχθηκε το 1983 σε Γενικό Περιφερειακό Νοσοκομείο «Γ. Παπανικολάου»), επέλεξαν μετά από προδοσία και σκότωσαν 17 πατριώτες (ο ένας υπέκυψε από τον ανελέητο ξυλοδαρμό του).

Η εκτέλεση έγινε, όπως είπαν, ως αντίποινα για την επίθεση των ανταρτών τη νύχτα της 12ης προς 13η Ιουλίου του ’44 στο Σανατόριο προκειμένου να πάρουν φάρμακα και τρόφιμα.

Το σημείο της εκτέλεσης επιλέχτηκε συμβολικά, επειδή εκεί οι αντάρτες, μετά από ανταλλαγή πυρών, σκότωσαν, εκείνο το βράδυ, δύο Γερμανούς στρατιώτες και τραυμάτισαν άλλους δύο.

Είχε προηγηθεί έξι μέρες νωρίτερα, στις 20 Ιουλίου, γιορτή του Προφήτη Ηλία, στην ευρύτερη περιοχή του Δάσους Κουρί, η σύλληψη, επίσης μετά από προδοσία, τεσσάρων συνδέσμων του ΕΑΜ και η εκτέλεση των τριών από αυτούς (ο τέταρτος λόγω του νεαρού της ηλικίας του στάλθηκε ως την αποχώρηση των κατοχικών δυνάμεων σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας).

Στιγμιότυπο από παλαιότερη εκδήλωση

Την προσεχή Κυριακή 23 Ιουλίου (και δυστυχώς όχι στις 26, ημέρα της θλιβερής επετείου), ο δήμος Πυλαίας – Χορτιάτη, στον οποίο ανήκει διοικητικά το Ασβεστοχώρι, θα πραγματοποιήσει στις 10 το πρωί στον ιερό ναό Αγίου Γεωργίου Ασβεστοχωρίου, μνημόσυνο υπέρ των εκτελεσθέντων. Στις 10.45 θα αναχωρήσει από το πάρκο της κωμόπολης (χώρο συγκέντρωσης των εκτελεσθέντων) πομπή προς το χώρο της εκτέλεσης στα όρια της Εξοχής (λίγο πιο κάτω από το νοσοκομείο «Παπανικολάου»), όπου θα γίνει επιμνημόσυνη δέηση, ομιλίες και κατάθεση στεφανιών.

Το πρωί οι πιστοί στο Ασβεστοχώρι παρακολουθούν στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου την Ακολουθία των Μεγάλων Ωρών και αμέσως μετά την Αποκαθήλωση, κατά την οποία στο τέλος του Ευαγγελίου, ο ιερέας βγάζει τα καρφιά απ” τον Εσταυρωμένο, κατεβάζει το Σώμα, το αποθέτει σε λευκό σεντόνι, το ραντίζει με «μύρα» (άρωμα), ευλογεί τους πιστούς και το τοποθετεί στην Αγ. Τράπεζα.Ύστερα περνάνε όλοι οι Χριστιανοί να προσκυνήσουν τον επιτάφιο. Αρκετοί περνούν κάτω από το κουβούκλιο γονατιστοί, τρεις φορές σταυρωτά «για ευλογία».

Το σούρουπο οι πιστοί μεταβαίνουν στον ναό για να ακούσουν τα εγκώμια.

Ακολουθεί η περιφορά του Επιταφίου στους κεντρικούς δρόμους του χωριού που συνοδεύεται από τη Μικτή Χορωδία και τη Φιλαρμονική του Ασβεστοχωρίου.

Μετά την περιφορά το εκκλησίασμα εισέρχεται πάλι στον ναό διαβαίνοντας κάτω από τον Επιτάφιο. Με τον τρόπον αυτό παίρνουν οι πιστοί την ευλογία που θα τους συντροφέψει μέχρι του χρόνου.

                                                                                                                                  Ν.Γ.

Μεγάλη Πέμπτη σήμερα και το πρωί εκατοντάδες πιστοί στο Ασβεστοχώρι μετέβησαν στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου για να μεταλάβουν. Στη συνέχεια οι νοικοκυρές έβαψαν τα αυγά. Μόλις ολοκλήρωσαν τη βαφή, τηρώντας το έθιμο κρέμασαν ένα κόκκινο πανί στο μπαλκόνι ή σε ένα παράθυρο, που σήμαινε ότι τα είχαν βάψει.  Tο πανί συμβολίζει το αίμα τού Χριστού. Όσο αυτό είναι κρεμασμένο στο παράθυρο, οι γυναίκες δεν πλένουν ούτε απλώνουν ρούχα. Παλαιότερα, υπήρχε μάλιστα ένας άτυπος ανταγωνισμός ως προς τον χρόνο που θα έβγαζαν οι νοικοκυρές το πανί, γιατί όπως έλεγαν, όσο γρηγορότερα το κρεμούσαν τόσο καλύτερες νοικοκυρές ήταν.

Το βράδυ οι πιστοί αναμένεται να παρακολουθήσουν σε κλίμα συγκίνησης, κατάνυξης αλλά και θλίψης τα 12 ευαγγέλια και την Έξοδο Του Εσταυρωμένου Ιησού Χριστού. Όπως κάθε χρόνο θα γεμίσει η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου από πιστούς που θα παρακολουθήσουν την αναπαράσταση του Θείου Δράματος της Σταύρωσης.

Όλο το βράδυ αρκετοί πιστοί θα ξενυχτήσουν στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, δίπλα στον Εσταυρωμένο, μοιρολογώντας και προσφέροντας, διάφορα νηστίσιμα φαγώσιμα και αφεψήματα για «συχώριο».

Παράλληλα κάποιοι άλλοι πιστοί θα στολίζουν τον Επιτάφιο.

                                                                                                          Νίκος Γιώτης

Όπως οι περισσότερες περιοχές της Ελλάδας, το Ασβεστοχώρι είχε τα δικά του έθιμα ενόψει του Πάσχα, πολλά από τα οποία διατηρούνται και σήμερα.

Τη Μ. Τρίτη οι νοικοκυρές μάζευαν διάφορα χόρτα (λάπατα, τσουκνίδες, κ.α.) για τη νηστίσιμη χορτόπιτα της Μ. Πέμπτης. Το μάζεμά τους τη Μ. Τρίτη και όχι τη Μ. Τετάρτη, γίνονταν επειδή Τετάρτη «συνέλαβαν» τον Χριστό στον κήπο των Ελαιών και γι αυτό απέφευγαν οι Χριστιανοί να μπαίνουν σε περιβόλια.

Το πρωί της Μ. Πέμπτης όλη η οικογένεια μεταλάμβανε και στη συνέχεια η νοικοκυρά έβαφε τα αυγά. Μόλις ολοκλήρωνε τη βαφή κρεμούσε ένα κόκκινο πανί στο μπαλκόνι ή σε ένα παράθυρο, που σήμαινε ότι τα είχε βάψει.  Tο πανί συμβόλιζε το αίμα του Χριστού. Όσο αυτό ήταν κρεμασμένο στο παράθυρο, οι γυναίκες δεν έπλεναν ούτε άπλωναν ρούχα. Υπήρχε μάλιστα ένας άτυπος ανταγωνισμός ως προς το χρόνο που θα έβγαζαν οι νοικοκυρές το πανί, γιατί όπως έλεγαν, όσο γρηγορότερα το κρεμούσε τόσο καλύτερη νοικοκυρά ήταν.

Στη συνέχεια  έτρωγαν τη χορτόπιτα.

Το βράδυ οι πιστοί παρακολουθούσαν σε κλίμα συγκίνησης, κατάνυξης αλλά και θλίψης τα 12 ευαγγέλια, την Έξοδο του Εσταυρωμένου Ιησού Χριστού και την αναπαράσταση του Θείου Δράματος της Σταύρωσης γεμίζοντας την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου.

Όλο το βράδυ της Μ. Πέμπτης αρκετοί ξενυχτούσαν στην εκκλησία, δίπλα στον Εσταυρωμένο, μοιρολογώντας και μοιράζοντας, στους άλλους πιστούς, διάφορα νηστίσιμα φαγώσιμα και αφεψήματα για «συχώριο».

Τα ξημερώματα, στις 5 περίπου, σύμφωνα με το έθιμο, άρχιζαν το στολισμό του Επιταφίου,  με την καθοδήγηση, επί δεκαετίες, της Λίας Κίνη και της Ασπασούλας Σπάνδου και με τη συμμετοχή πολλών πιστών. Από το 2012, ο στολισμός του επιταφίου αρχίζει τα μεσάνυχτα…

Τη Μ. Παρασκευή οι Ασβεστοχωρίτες νήστευαν αυστηρά και έτρωγαν μόνο ψωμί, ελιές, χαλβά και κρεμμυδάκια και πήγαιναν στην εκκλησία για να προσκυνήσουν τον Επιτάφιο. Τα παιδιά, αλλά και πολλοί μεγάλοι, περνούσαν κάτω από το κουβούκλιο τρεις φορές σταυρωτά «για ευλογία», όπως έλεγαν χαρακτηριστικά οι παλαιότεροι.

Το σούρουπο προσέρχονταν στο ναό για να ακούσουν τα εγκώμια που έψαλλε η μικτή χορωδία του χωριού (http://www.asvestohori.gr/?p=4056). Για το βράδυ αυτό, μάλιστα, οι χορωδοί προετοιμάζονταν κάνοντας πρόβες από την αρχή της σαρακοστής. Η εξαιρετική απόδοση των εγκωμίων, άλλωστε, συντελούσε ώστε η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου να γεμίζει ασφυκτικά τη μέρα αυτή από πιστούς και άλλων ενοριών!

Ακολουθούσε η περιφορά του Επιταφίου στους κεντρικούς δρόμους του χωριού, σε κλίμα συγκίνησης και πένθους.

                                                                                                                 Νίκος Γιώτης