Ενημέρωση
Τη βασιλόπιτά της κόβει την Κυριακή 12 Ιανουαρίου η Φιλόπτωχος Αδελφότης Κυριών Ασβεστοχωρίου
Τη βασιλόπιτά της θα κόψει την Κυριακή 12 Ιανουαρίου η Φιλόπτωχος Αδελφότης Κυριών Ασβεστοχωρίου.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα της Αδελφότητας (απέναντι από το Ηρώων) στις 6.30 το απόγευμα και έχουν κληθεί να παραστούν οι δημοτικές και οι τοπικές αρχές.
*Στη φωτογραφία στιγμιότυπο από παλαιότερη εκδήλωση κοπής βασιλόπιτας της Φιλοπτώχου.
Ν.Γ.
Αναβιώνει τα Θεοφάνεια στο Ασβεστοχώρι, το μοναδικό στην Ελλάδα, πατροπαράδοτο έθιμο των Φώτων με τα πορτοκάλια και τα κυπαρίσσια.
Η ιδιαιτερότητά του έγκειται κυρίως στο στολισμό ενός τραπεζιού, που τοποθετείται στο κέντρο του ιερού ναού Αγίου Γεωργίου, από την παραμονή των Θεοφανείων με μεγάλα κλαδιά κυπαρισσιού και πορτοκάλια, με τα οποία σχηματίζεται ένας σταυρός.
Κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας το πλαισιώνουν παιδιά με αναμμένα μεγάλα κεριά, στα οποία είναι περασμένα δυο πορτοκάλια, κι ένα μήλο και ανάμεσά τους αποξηραμένα σύκα, δεμένα με μια κόκκινη κλωστή. Πάνω στα μήλα και στα πορτοκάλια υπάρχει ξάφι. Στην κόκκινη κλωστή δένονται δεκάρες, ενώ παλιότερα δένονταν φλουριά.
Τα κυπαρίσσια συμβολίζουν την αιωνιότητα και την αθανασία, ενώ τα πορτοκάλια, τα μήλα, τα φλουριά και το ξάφι, τον πλούτο, την αειφορία, την ευημερία, την υγεία και τη γονιμότητα. Τα σύκα, συμβολίζουν τη γλυκύτητα που πρέπει να έχει η ζωή μας.
Τα στολισμένα αυτά κεριά τα ετοιμάζουν και τα προσφέρουν στα βαφτιστήρια τους οι νονές και οι νονοί την παραμονή ή την προπαραμονή των Φώτων. Σε περίπτωση που οι νονοί δεν είναι από το Ασβεστοχώρι, τα ετοιμάζουν οι γονείς ή άλλοι συγγενείς των παιδιών προκειμένου να διατηρηθεί το έθιμο.
Τα τελευταία χρόνια τα μέλη της Ενοριακής Νεανικής Εστίας του Αγίου Γεωργίου ετοιμάζουν και πουλούν στολισμένα κεριά για τα παιδιά που δεν κατάγονται ούτε αυτά ούτε οι νονοί τους από το Ασβεστοχώρι κι αυτό -κατά την άποψή μας- είναι σημαντικό για τη διατήρηση του εθίμου. Γιατί η διατήρηση των παραδόσεων θεωρείται, ίσως, απαραίτητη στη δύσκολη αυτή περίοδο, της παγκοσμιοποίησης και της ισοπέδωσης των αξιών, που ζούμε.
Παλιότερα, εκτός από τα παιδιά και η κάθε αρραβωνιασμένη κοπέλα κρατούσε λαμπάδα, χωρίς φρούτα, στολισμένη με κόκκινη κορδέλα και φλουρί που της έστελνε την παραμονή η πεθερά. Όταν παντρεύονταν, τον πρώτο χρόνο, ανάλογο κερί της έστελνε η κουμπάρα της.
Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας προσφέρεται στο εκκλησίασμα ένα πορτοκάλι με ένα μικρό κλαδάκι κυπαρισσιού στο πάνω μέρος του, το οποίο οι πιστοί τοποθετούν στο εικονοστάσι του σπιτιού τους. Συμβολίζει την μπομπονιέρα για τη βάπτιση του Χριστού.
Τα πορτοκάλια για το στολισμό της εκκλησίας και αυτά που προσφέρονται είναι δωρεές κάποιων πιστών.
Προέρχεται από τους Αγίους Τόπους
Σύμφωνα με την παράδοση το έθιμο αυτό το έφεραν πριν από δύο περίπου αιώνες ξενιτεμένοι ασβεστοποιοί από τους Αγίους Τόπους, όπου είχαν μεταβεί για δουλειά (κατασκευή και λειτουργία ασβεστοκάμινων).
Παλιότερα, μέχρι το 1968, η τελετή του αγιασμού των υδάτων στο Ασβεστοχώρι, γίνονταν στην πλατεία “Μπαχτσέ”, η οποία ήταν η μεγαλύτερη του χωριού (εκεί όπου βρίσκονται σήμερα οι πολυκατοικίες). Από την εκκλησία μετέβαιναν οι πιστοί με εικόνες και εξαπτέρυγα στη συγκεκριμένη πλατεία, όπου είχε στηθεί ένα ξύλινο βαρέλι και σ΄ αυτό γίνονταν ο αγιασμός των υδάτων. Το βαρέλι το γέμιζαν οι ανύπαντρες κοπέλες για να έχουν, όπως έλεγαν, “καλό τυχερό”. Τη νύχτα της παραμονής γίνονταν ένα πραγματικό πανηγύρι, το οποίο οι νέοι και οι νέες περίμεναν όλο το χρόνο και διασκέδαζαν ποικιλοτρόπως. Την ώρα που οι κοπέλες γέμιζαν από τις γειτονικές δημόσιες βρύσες το βαρέλι νερό με γκιούμια, οι νέοι… έκλεβαν πουρνάρια από τις αυλές γειτονικών σπιτιών και άναβαν φωτιές γύρω από τις οποίες, όλοι και όλες μαζί, χόρευαν και τραγουδούσαν. Πολλές φορές κάποιοι νεαροί στο πλαίσιο της διασκέδασης, άδειαζαν το βαρέλι οπότε τα κορίτσια αναγκάζονταν να το ξαναγεμίσουν, χωρίς όμως να δυσανασχετούν γιατί η ατμόσφαιρα ήταν γιορτινή.
Από τo 1969, η τελετή του αγιασμού των υδάτων γινόταν στην πλατεία έξω από την εκκλησία, μπροστά στο καμπαναριό (φωτογραφία), ενώ τα τελευταία χρόνια γίνεται στον προαύλιο χώρο της.
Μετά το τέλος της τελετής ακολουθεί περιφορά της εικόνας της Βάπτισης του Χριστού στους κεντρικούς δρόμους του Ασβεστοχωρίου (ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών) και προσκύνησή της στο προαύλιο της εκκλησίας, από τους πιστούς που συμμετέχουν σ’ αυτήν.
Νίκος Γιώτης
“Μελωδική” ήταν και φέτος η Άγια Νύχτα της χριστιανοσύνης στο Ασβεστοχώρι, χάρη στα μέλη της Χορωδίας του, τα οποία τηρώντας την παράδοση 71 ετών, τραγούδησαν από τη 1 τα ξημερώματα, επί τέσσερις συνεχείς ώρες, το εορταστικό τραγούδι “Χιόνια στο Καμπαναριό”.
Τα μέλη της, υπό την καθοδήγηση του Δημήτρη Κεχαγιά, τραγούδησαν το “Χιόνια στο Καμπαναριό” σε πολλές γειτονιές του Ασβεστοχωρίου.
Πολλοί Ασβεστοχωρίτες, ντόπιοι και νέοι κάτοικοι περίμεναν και φέτος, ξαγρυπνώντας κι αυτοί μαζί με τους χορωδούς, να τους ακούσουν, να τους ευχαριστήσουν και να τους… ζεστάνουν λίγο και τους υποδέχθηκαν έξω από τα σπίτια τους με ποτά, γλυκίσματα, αφεψήματα και φρούτα. Κάθε φορά η ατμόσφαιρα “ζεσταίνονταν”, παρότι η θερμοκρασία εκείνες τις ώρες ήταν χαμηλή, και οι ευχές έπαιρναν και έδιναν. Χειραψίες, αλληλοασπασμοί και αναχώρηση για μια άλλη γειτονιά, ενώ σε ορισμένα παράθυρα ή μπαλκόνια διακρίνονται και κάποια πρόσωπα αγουροξυπνημένα που παρακολουθούσαν τις παραπάνω σκηνές με έκπληξη, ίσως, επειδή ήταν η πρώτη φορά που τις ζούσαν. Ορισμένοι από αυτούς άνοιγαν το παράθυρο και εύχονταν “και του χρόνου”. Άλλοι πάλι όχι. Ίσως πίστευαν πως ήταν μέρος του… ονείρου που έβλεπαν νωρίτερα στον ύπνο τους. Γιατί όντως όλα αυτά αν τα ζήσεις από κοντά, μοιάζουν ονειρεμένα…
Πρόκειται για μια βραδιά διαφορετική από όλες τις άλλες του χρόνου για τους συμμετέχοντες, γι αυτό και ορισμένοι αν και έχουν περάσει τα… 80, όπως ο Στέλιος Πρασάς, συνοδευόμενος από τη σύζυγο του Σταυρούλα Δούδη, εξέπεμπαν μια “νεανική αύρα” και δεν υπολείπονταν σε ζωντάνια των νεώτερών τους στη χορωδία και “σκαρφάλωναν” με την ίδια μ’ εκείνους ευκολία τις ανηφοριές του Ασβεστοχωρίου.
Το βράδυ αυτό όλα έχουν την ομορφιά τους. Ακόμη και η αγωνία αν σε μια γειτονιά υπάρξει κάποιος που θα βγει να τους κεράσει ή αν ανάψει έστω τα φώτα για να τους δείξει ότι τους άκουσε. Αλλά και να μη συμβεί κάτι τέτοιο δεν πτοούνται. Λες και είναι “ταγμένοι” να ξενυχτήσουν τραγουδώντας το συγκεκριμένο τραγούδι, διατηρώντας το έθιμο είτε τους ακούει κάποιος είτε όχι. Ξέρουν ότι στην επόμενη γειτονιά κάποιοι περιμένουν να τους ακούσουν, δίνοντάς τους εκτός από τα σχετικά κεράσματα και μια… ηθική ικανοποίηση. Εκτός από τα κεράσματα, πάντως, υπάρχουν και συνδημότες μας που προσφέρουν χρήματα, τα οποία καταγράφουν οι χορωδοί και στο τέλος ανακοινώνουν το συνολικό ποσό που συγκεντρώθηκε και τα ονόματα αυτών που τα πρόσφεραν. Με τα χρήματα αυτά παλιότερα οι συμμετέχοντες πήγαιναν σε μια ταβέρνα “για τη σύσφιξη των σχέσεών τους”, όπως έλεγαν, ενώ τα τελευταία χρόνια πηγαίνουν μια εκδρομή.
Σε όλη τη διάρκεια της “ευλογημένης” αυτής νύχτας τα πειράγματα μεταξύ των χορωδών ήταν και φέτος συνεχή.
Το ευχάριστο -για όσους αγαπούν το έθιμο- είναι ότι φαίνεται πως υπάρχει μία ανανέωση στα μέλη που συμμετέχουν στη χορωδία τη συγκεκριμένη βραδιά, τόσο σε πρόσωπα, αλλά το πιο ελπιδοφόρο είναι σε νέους ηλικιακά, οι οποίοι ίσως αποτελέσουν τη διάδοχη κατάσταση, δεδομένου ότι ηλικιωμένοι χορωδοί σταδιακά αποσύρονται. Ενδεικτικά να αναφέρουμε τη μαθήτρια Δημοτικού Ζωή Σαμακά, η οποία από πέρσι συμμετέχει με τον πατέρα της (φέτος συμμετείχε και η μητέρα της Αναστασία Βούσκα), ενώ φέτος για πρώτη φορά συμμετείχαν η μαθήτρια Γυμνασίου Μαρία Καμαδάνη, ο μαθητής Λυκείου Χάρης Σιτσιάνης, εγγονός του αείμνηστου χορωδού Κωνσταντίνου Κάλου, καθώς και η φοιτήτρια Σωτηρία Αραμπατζόγλου.
Φέτος για πρώτη φορά οι χορωδοί συγκεντρώθηκαν στη 1 π.μ. στην Αίθουσα του Λαογραφικού Μουσικοχορευτικού Συλλόγου στο κτίριο της πρώην Κοινότητας Ασβεστοχωρίου -και όχι στο ΚΑΠΗ όπως συνέβαινε επί χρόνια- για μία πρόβα και από κει άρχισε η… βόλτα τους σε γειτονιές της κωμόπολης.
Προβληματισμένη, κατά διαστήματα ήταν και φέτος από την αρχή, η Σταυρούλα Δούδη που επί δεκαετίες με τον σύζυγό της, συμμετέχουν σ’ αυτήν την… ιεροτελεστία, όπως θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε, επειδή δεν “έβγαιναν” οι φωνές όπως θα έπρεπε, προτρέποντας τον μαέστρο Δημήτρη Κεχαγιά “να αλλάξει τόνο”, αλλά στη συνέχεια άρχισε κι εκείνη να χαμογελά αφού μετά τα πρώτα “φάλτσα” που υπήρχαν η ομάδα “έδεσε” και το συνολικό άκουσμα ήταν καλύτερο.
Συγκινημένη περίμενε και άκουσε το εορταστικό τραγούδι η 91 ετών Κατίνα Κακατέλη, η οποία ευχαρίστησε τους χορωδούς για τη χαρά που -όπως είπε- της έδωσαν.
Από τα εύθυμα της φετινής βραδιάς ήταν ότι για πρώτη φορά κάποιοι οικοδεσπότες ζητούσαν και έβγαιναν αναμνηστικές… σέλφι με τους χορωδούς, ίσως και για να τις αναρτήσουν στα “κοινωνικά δίκτυα”…
Οι χορωδοί έζησαν και μία συγκλονιστική εμπειρία, αφού μπροστά τους ξετυλίχτηκε στις 2.15 τα ξημερώματα μία σκηνή… αστυνομικής ταινίας, όταν ευρισκόμενοι στον κεντρικό δρόμο του Ασβεστοχωρίου -λίγα μέτρα πιο πάνω από το χώρο όπου στεγαζόταν το ΙΚΑ- περιπολικό που περιπολούσε μετά τα αλλεπάλληλα κρούσματα διαρρήξεων το τελευταίο διάστημα στην κωμόπολή μας, σταμάτησε ζητώντας κάποιες πληροφορίες από τους διερχόμενους. Τη στιγμή εκείνη οι αστυνομικοί εντόπισαν ένα όχημα παρόμοιο με αυτό που αναφέρουν αυτόπτες μάρτυρες πως χρησιμοποιούν οι διαρρήκτες. Το ακινητοποίησαν και με την απειλή των όπλων τους έκαναν εξακρίβωση στοιχείων, από την οποία αποδείχθηκε πως δεν επρόκειτο για διαρρήκτη αλλά για επιχειρηματία νυχτερινού κέντρου που δραστηριοποιείται στην περιοχή.
Μετά από πολλά χρόνια απουσίαζε από την χορωδία ο Νικηφόρος Χορτατσιάνης, επειδή έχασε προ μηνών τη σύζυγό του. Η χορωδία -πάντως- τιμητικά τραγούδησε το τραγούδι σε κοντινή απόσταση από το σπίτι του, κι όχι απ’ έξω όπως τα προηγούμενα χρόνια.
Φέτος απουσίαζε επίσης και η Αυγερινή Λεμοντζή ή οποία ήταν στην ομάδα γυναικών που συμμετείχαν στο έθιμο από το 1956. Τιμητικά στις 3.30 π.μ. τραγούδησαν έξω από το σπίτι της κι εκείνη βγήκε και κέρασε τους χορωδούς.
Δεν έλειψαν πάντως και οι εκτός Ασβεστοχωρίου συμμετοχές. Για μία ακόμη χρονιά ήρθε από τον Χορτιάτη και πλαισίωσε τη χορωδία ο Βασίλης Νουβάκης, ενώ για πρώτη φορά ήρθε από το Ρετζίκι ο Ιωακείμ Αναγνώστου, ο οποίος δήλωνε εντυπωσιασμένος!
Η χορωδία τα φετινά Χριστούγεννα τραγούδησε το “Χιόνια στο καμπαναριό” σε μία γειτονιά λιγότερη, αφού η Ιφιγένεια Κίνη, η οποία επί σειρά ετών περίμενε -γύρω στις 3.45 τα ξημερώματα τους χορωδούς να τραγουδήσουν και να τους κεράσει, έφυγε πρόσφατα από κοντά μας χτυπημένη από την επάρατη νόσο…
Το ποσό που συγκεντρώθηκε φέτος στην όμορφη αυτή “χορωδιακή περιπλάνηση”, ανήλθε σε 450 ευρώ. Προτείνουμε στους υπευθύνους της χορωδίας, τα χρήματα αυτά -αντί μιας δωρεάν ημερήσιας εκδρομής των χορωδών που πραγματοποιούν κάθε χρόνο- να προσφερθούν για την κάλυψη μέρους των εξόδων του δεύτερου χειρουργείου του συμπατριώτη μας Ντίνου Κεσσανιώτη, για την αφαίρεση όγκου από τον πνεύμονα. Σημειώνεται πως εδώ και καιρό έχει υπάρξει διαδικτυακά έκκληση για τη συγκέντρωση χρημάτων για τον παραπάνω σκοπό…
Οι στίχοι του τραγουδιού που ερμήνευσε και φέτος η χορωδία την παραμονή των Χριστουγέννων είναι οι εξής:
Χιόνια στο καμπαναριό,
που Χριστούγεννα σημαίνει.
Χιόνια στο καμπαναριό,
ξύπνησε όλο το χωριό.
Κι όλοι παν στην εκκλησιά,
το Χριστό να προσκυνήσουν.
Κι όλοι παν στην εκκλησιά,
λάμπει απόψε η Παναγιά.
Τέτοια νύχτα ήταν παιδιά,
που γεννήθηκε ο Χριστός μας.
Τέτοια νύχτα ήταν παιδιά,
κι είχαν χιόνια τα κλαδιά.
Εγεννήθηκες χωρίς,
στρωματάκι καλέ μας Χριστούλη.
Εγεννήθηκες χωρίς,
μια σκουφίτσα να φορείς.
Χιόνια στο καμπαναριό,
που Χριστούγεννα σημαίνει.
Χιόνια στο καμπαναριό,
ξύπνησε όλο το χωριό.
Για την ιστορία αναφέρουμε (αλφαβητικά) τα ονόματα των συμμετεχόντων φέτος στη χορωδία και ήταν οι: Ιωακείμ Αναγνώστου, Ντίνα Αντωνοπούλου, Σωτηρία Αραμπατζόγλου, Αναστασία Βούσκα, Μαρία Γέρου, Ελένη Γηρούκα, Σταυρούλα Δούδη – Πρασά, Αναστασία Δούκα, Μαρία Δούνα, Μαρία Ζέκου, Στέφανος Κακατέλης, Μαρία Καμαδάνη, Δημήτρης Κεχαγιάς (μαέστρος), Μαρία Κυριαζή – Σιββά, Ειρήνη Λάππα, Αυγερινή Λεμοντζή, Βασίλης Νουβάκης, Στέλιος Πρασάς, Ζωή Σαμακά, Δημήτρης Σαμακάς, Αλέκος Σιββάς, Χάρης Σιτσιάνης, Φανή Σολωμού, Όλγα Χατζηνείρου.
ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΒΙΝΤΕΟ ΑΠΟ ΤΑ ΦΕΤΙΝΑ… “ΧΙΟΝΙΑ ΣΤΟ ΚΑΜΠΑΝΑΡΙΟ” ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΣΒΕΣΤΟΧΩΡΙΟΥ
Νίκος Γιώτης
Το “Χιόνια στο Καμπαναριό” θα ακουστεί απόψε για 71η συνεχή χρονιά στις γειτονιές του Ασβεστοχωρίου – ΒΙΝΤΕΟ
Έχουν περάσει 71 χρόνια από την παραμονή Χριστουγέννων κατά την οποία μια ομάδα νεαρών, που συνήθιζε να κάνει καντάδες έξω από τα σπίτια νεανίδων, αποφάσισαν παρά το δριμύ ψύχος που επικρατούσε να βγουν λίγο μετά τα μεσάνυχτα στις γειτονιές του Ασβεστοχωρίου και να τραγουδήσουν το “Χιόνια στο καμπαναριό”. Πού να φαντάζονταν πως εκείνη η βραδιά ήταν η αρχή μιας… παράδοσης, που διατηρείται ακόμη, στο Ασβεστοχώρι. Την ομάδα εκείνη αποτελούσαν οι νεαροί τότε, Γιώργος Ριτζούλης, Γιώργος Πιτκάρης, Απόστολος Σπάνδος, Δημήτρης Χορτατσιάνης, Νάκης Γηρούκας, Κώστας Σαμαλής, Παναγιώτης Πελτέκης, Γιώργος Μπουμπούσης και Νίκος Κουρκουρίκας.H ανταπόκριση του κόσμου εκείνο το βράδυ ήταν μεγάλη και οι νεαροί έκαναν κάτι ανάλογο και τις επόμενες χρονιές, οπότε έλαβε η όμορφη αυτή ενέργεια μια πιο οργανωμένη μορφή, με τη δημιουργία μιας μικρής χορωδίας που πραγματοποιούσε και ορισμένες πρόβες πριν από τη συγκεκριμένη βραδιά, ώστε να υπάρχει καλύτερος συγχρονισμός.
Το 1956 δηλαδή πριν συμπληρωθεί δεκαετία από την πρώτη εκείνη βραδιά -της παραμονής των Χριστουγέννων του ’48- η χορωδία πλαισιώθηκε και από γυναίκες (Φίτσα Ριτζούλη, Ελένη Μπούγκαρη, Αυγερινή Λεμοντζή, Σταυρούλα Δ. Δούδη) και απέκτησε πιο όμορφο “ηχητικό χρώμα”.Παρά τους αρχικούς δισταγμούς ορισμένων το εγχείρημα στέφθηκε από επιτυχία και συνεχίζεται έτσι μέχρι σήμερα, πιο οργανωμένα και με τις γυναίκες να υπερτερούν πλέον αριθμητικά των ανδρών. Με όσο αντίξοες καιρικές συνθήκες κι αν επικρατούν. Το έθιμο είναι έθιμο και πρέπει να τηρηθεί. Και τηρείται κάθε χρόνο ανελλιπώς είτε βρέχει, είτε χιονίζει, είτε η θερμοκρασία πέφτει αρκετά κάτω του μηδενός. Άλλωστε πάρα πολλοί Ασβεστοχωρίτες, ντόπιοι και νέοι κάτοικοι περιμένουν ξαγρυπνώντας κι αυτοί μαζί με τους χορωδούς να ακούσουν το εορταστικό αυτό τραγούδι στη γειτονιά τους και εκείνοι προκειμένου να τους ευχαριστήσουν και να τους ζεστάνουν λίγο, τους υποδέχονται έξω από τα σπίτια τους με ποτά, γλυκίσματα, αφεψήματα και ζεστές κομπόστες. Η ατμόσφαιρα “ζεσταίνεται” παρά το έντονο κρύο που συνήθως υπάρχει και οι ευχές παίρνουν και δίνουν.
-
- Μία πρόβα στο ΚΑΠΗ προκειμένου να συντονιστούν οι χορωδοί και η ολονύκτια… βόλτα τους στις γειτονιές του Ασβεστοχωρίου αρχίζει
Γι αυτό απόψε αν ακούσετε στη γειτονιά σας τη χορωδία να τραγουδάει το “Χιόνια στο Καμπαναριό” μην αρκεστείτε μόνο να απολαύσετε την υπέροχη εκτέλεσή της, αλλά βγείτε έξω να προσφέρετε κάτι από τα παραπάνω στους χορωδούς ή έστω ανοίξτε το παράθυρό σας και ανταλλάξτε ευχές μαζί τους.Και για όσους θέλουν να ζήσουν από κοντά την εμπειρία της συμμετοχής στη χορωδία αυτή (καλλίφωνοι και μη), μπορούν να την ακολουθήσουν σε ολόκληρη ή μέρος της διαδρομής της (ο τόπος συνάντησης είναι στο ΚΑΠΗ στη μία τα ξημερώματα). Είναι σίγουρο ότι θα ενθουσιαστούν από την πρωτόγνωρη αυτή εμπειρία…
Ακολουθεί βίντεο από την χορωδία που τραγούδησε το “Χιόνια στο καμπαναριό” τα Χριστούγεννα του 2018″.
Νίκος Γιώτης
Χριστουγεννιάτικα έθιμα στο Ασβεστοχώρι
Τα εορταστικά δρώμενα των Χριστουγέννων στο Ασβεστοχώρι άρχιζαν ουσιαστικά από τις 22 Δεκεμβρίου γιορτή της Αγίας Αναστασίας, οπότε οι γυναίκες καθάριζαν τα σπίτια και γι αυτό τη μέρα εκείνη την αποκαλούσαν “ξεσκονίστρα”. Την παραμονή πολλοί Ασβεστοχωρίτες πήγαιναν στο μοναστήρι της Αγίας Αναστασίας Βασιλικών να προσκυνήσουν τη χάρη της. Μέχρι την εποχή του μεσοπολέμου πήγαιναν με τα υποζύγιά τους (άλογα, γαϊδούρια, μουλάρια) ή ακόμη και με τα πόδια. Όπως έλεγαν παλιοί Ασβεστοχωρίτες, ξεκινούσαν νωρίς το πρωί, ώστε να φτάσουν αργά το μεσημέρι και αφού ξεκουράζονταν παρακολουθούσαν τον εσπερινό και κοιμόντουσαν στη μονή. Ανήμερα της γιορτής αφού παρακολουθούσαν τη θεία λειτουργία, επέστρεφαν στο Ασβεστοχώρι. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες συνεχίζουν να πηγαίνουν στη μονή αλλά με τουριστικά λεωφορεία ή ΙΧ αυτοκίνητα.
Κατά την ημέρα εκείνη οι άντρες έσφαζαν το γουρούνι που αγόραζαν μικρό (περίπου 15 – 20 κιλά) το καλοκαίρι και το εξέτρεφαν αυτούς τους μήνες με αποφάγια, βελανίδια και πασπάλι, με αποτέλεσμα να φτάνει την περίοδο των Χριστουγέννων περίπου τα 120 – 150 κιλά. Κατά τον τελευταίο μήνα το τάιζαν συνήθως με καλαμποκάλευρο, προκειμένου να κάνει περισσότερο λίπος που το αξιοποιούσαν, μετά το σφάξιμο, δεόντως. Στο σφάξιμο βοηθούσαν συνήθως κι άλλοι άνδρες, συγγενείς, φίλοι ή γείτονες επειδή ήταν δύσκολη… δουλειά και χρειαζόταν δύναμη για την ακινητοποίηση του ζώου αλλά και… χέρια στη συνέχεια για το καθάρισμά του. Παλιότερα κυκλοφορούσε σαν “ανέκδοτο” η περίπτωση ενός γουρουνιού που δεν κατάφερε ο ιδιοκτήτης του να το ακινητοποιήσει πλήρως την ώρα που προσπάθησε να το σφάξει, του ξέφυγε και έτρεχε μουγκρίζοντας να σωθεί στα στενά του χωριού, με το μαχαίρι καρφωμένο στο λαιμό του… Γιαυτό χρειάζονταν κυρίως πολλά χέρια.
Το σφάξιμο του γουρουνιού ήταν σαν μια γιορτή για όσους συμμετείχαν σ” αυτό, αφού πλαισιώνονταν από οινοποσία, ενώ οι νοικοκυρές κερνούσαν ό,τι φαγώσιμο συνοδευτικό μεζέ διέθεταν, όπως τουρσί, ελιές και τυρί αν υπήρχε. Οι πιο καλοί όμως μεζέδες προέρχονταν από το σφαγμένο ζώο, από το οποίο έκαναν τηγανιές. Πιο νόστιμα από οτιδήποτε άλλο όμως, ήταν τα «τσιγαρίδια». Επρόκειτο για κομματάκια ψαχνού κρέατος, που βρίσκονταν μέσα στο λίπος του γουρουνιού, το οποίο αφού έλιωναν ζεσταίνοντάς το σε υψηλή θερμοκρασία, το στράγγιζαν και έμεναν τα «τσιγαρίδια» τα οποία τηγάνιζαν. Στη συνέχεια το λίπος το άφηναν να ξαναπαγώσει και το διατηρούσν σε τενεκέδες ή κιούπια και το χρησιμοποιούσαν σαν βούτυρο στη μαγειρική, για πίτες ή για την παρασκευή γλυκισμάτων τα οποία μοσχοβολούσαν.
Έθιμα της παραμονής
Το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, σε όλα τα σπίτια έτρωγαν νηστήσιμα με κυρίως πιάτο τη φασολάδα και ο γηραιότερος άνδρας της οικογένειας πριν από το φαγητό θύμιαζε το τραπέζι και όλο το σπίτι. Το έθιμο αυτό τηρείται ακόμη στο Ασβεστοχώρι.
Αφού έτρωγαν, ένας από τους γονείς ή τις γιαγιάδες ή παππούδες αποσπούσε για λίγο την προσοχή των παιδιών και κάποιος άλλος έριχνε λίγο νερό στο τζάκι και στη συνέχεια έλεγε πως «κατούρησε ο καλλικάντζαρος», εξάπτοντας τη φαντασία των παιδιών και δίνοντας την ευκαιρία στους πιο ηλικιωμένους να πούνε κάποια σχετικά παραμύθια…
Από τη δεκαετία του ’50, στη 1 περίπου τα ξημερώματα των Χριστουγέννων, άνδρες και γυναίκες της χορωδίας του χωριού συγκεντρώνονται και “περιφέρονται” στους δρόμους του χωριού και ψάλλουν στις γειτονιές το “Χιόνια στο Καμπαναριό”. Η χορωδία αφού γυρίσει όλες τις γειτονιές καταλήγει στις 5 το πρωί στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, όπου αφού το ψάλλει για τελευταία φορά τα μέλη της πάνε και προσκυνούν τη “Γέννηση του Χριστού”. Την ώρα εκείνη αρχίζει και η θεία λειτουργία των Χριστουγέννων.
Είναι χαρακτηριστικό πως πολλοί κάτοικοι παρά την προχωρημένη ώρα ξαγρυπνούν και κερνούν στα μέλη της χορωδίας, διάφορα οινοπνευματώδη ή ζεστά ροφήματα για να ζεσταθούν, μιας και η θερμοκρασία συνήθως είναι κοντά ή κάτω από το “μηδέν” και διάφορα εδέσματα.
Το χριστουγεννιάτικο τραπέζι
Το χοιρινό με πρασοσέλινο ήταν το κυρίως φαγητό των Χριστουγέννων στα περισσότερα σπίτια. Σε άλλα, των οποίων οι νοικοκύρηδες εξέτρεφαν κότες και γι αυτούς ίσως το χοιρινό ήταν «πολυτέλεια» έκαναν κοτόσουπα και κοτόπουλο ψητό. Κοτόσουπα μαγείρευαν και έτρωγαν συνήθως μετά τη θεία λειτουργία των Χριστουγέννων και όσοι νήστευαν, ώστε να μην τους πέσει το κυρίως φαγητό “βαρύ” μετά από τόσες μέρες νηστείας, όπως έλεγαν.
Απαραίτητοι στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι ήταν και οι λαχανοσαρμάδες που συμβόλιζαν το “σπαργάνωμα” του Χριστού από την Παναγία.
Νίκος Γιώτης
Η λειτουργία εργαστηρίου κατασκευών, εργαστηρίου γλυκών, η ανάγνωση παραμυθιού, το face painting, η επίδειξη TAE KWON DO, είναι ορισμένες από τις δράσεις της εκδήλωσης “Χριστούγεννα στο Ασβεστοχώρι” που διοργανώνει ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων των Δημοτικών Σχολείων Ασβεστοχωρίου το Σάββατο 21 Δεκεμβρίου στην αυλή των Σχολείων.
Στην εκδήλωση που θα αρχίσει στις 4 το απόγευμα, οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν λιχουδιές που θα ετοιμάσουν οι μαθητές στο εργαστήριο γλυκών, κρασί, σοκολάτα, pop corn, ζαχαρωτά, σουβλάκια κ.α.
Για τους μικρούς επισκέπτες θα λειτουργήσει και Λούνα Παρκ.
Οι διοργανωτές ενημερώνουν πως θα υπάρχει το “μαγικό κουτί” όπου θα συγκεντρώνονται φάρμακα που δεν έχουν λήξει και τρόφιμα, για το Κοινωνικό Φαρμακείο και Παντοπωλείο Αγίου Γεωργίου Ασβεστοχωρίου.
Η είσοδος στην εκδήλωση θα είναι για όλους δωρεάν.
Δύο ώρες σφοδρής χιονόπτωσης -από τις 5 το πρωί- ήταν αρκετές, προκειμένου να ντυθεί, για πρώτη φορά φέτος, στα λευκά το Ασβεστοχώρι.
Παρότι η χιονόπτωση συνεχίζεται -με μικρότερη όμως ένταση- “τα σχολεία και οι παιδικοί σταθμοί στο Ασβεστοχώρι λειτουργούν κανονικά”, όπως δήλωσε στην ηλεκτρονική εφημερίδα testasv.local ο αντιδήμαρχος Καθαριότητας και Περιβάλλοντος και υπεύθυνος Αποχιονισμού του Δήμου Πυλαίας – Χορτιάτη, Γιάννης Ντίτσιος.
Ν.Γ.
Προβολή του ντοκιμαντέρ του Ανδρέα Τσατσάια “Η ιστορία του Λαϊκού Σανατορίου Ασβεστοχωρίου”
Το ντοκιμαντέρ του Ανδρέα Τσατσάια “Η ιστορία του Λαϊκού Σανατορίου Ασβεστοχωρίου”, θα προβληθεί την Κυριακή 8 Δεκεμβρίου στην Αίθουσα Πολιτισμού Ασβεστοχωρίου (Κοινοτική Αίθουσα).
Η προβολή του ντοκιμαντέρ -το οποίο βραβεύτηκε στο 12ο Φεστιβάλ Χαλκίδας και διοργανώνει ο Πολιτιστικός Σύλλογος Γυναικών Ασβετοχωρίου- θα αρχίσει στις 6 μ.μ.
Στον προθάλαμο της Αίθουσας θα λειτουργήσει έκθεση φωτογραφίας.
Ν.Γ.
Οι εκτελέσεις των πατριωτών στο Ασβεστοχώρι τον Ιούλιο του 1944, είναι ένα από τα θέματα στα οποία αναφέρεται στην αποψινή εκπομπή του (21.00), “Η Μηχανή του Χρόνου” (COSMOTE TV), ο δημοσιογράφος Χρίστος Βασιλόπουλος.
Μεταξύ των μαρτυριών συμπεριλαμβάνεται και του δημοσιογράφου Νίκου Γιώτη, από το βιβλίο του οποίου, “Το Ασβεστοχώρι στην Κατοχή”, αντλήθηκαν ορισμένα στοιχεία που θα προβληθούν στην εκπομπή.
Πρεμιέρα με την κοινωνική ταινία «La La Land» κάνει τη Δευτέρα 25 Νοεμβρίου, στις 8 το βράδυ η Δημοτική Κινηματογραφική Λέσχη Ασβεστοχωρίου.
Στην Κοινοτική Αίθουσα και με ελεύθερη είσοδο οι σινεφίλ του Ασβεστοχωρίου, θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν μέχρι το Μάρτιο δώδεκα ποιοτικές ταινίες του παγκόσμιου κινηματογράφου.
Ειδικότερα οι ταινίες που θα προβληθούν κατά την φετινή περίοδο είναι:
25/11 LA LA LAND Αμερικάνικο μιούζικαλ με τους Ράιαν Γκόσλινγκ, Έμα Στόουν. Βραβεύθηκε με 6 Όσκαρ
2/12 ΤΟ ΒΑΠΟΡΑΚΙ ΤΗΕ MULE Αμερικάνικη κοινωνική του Κλιντ Ίστγουντ, με τον ίδιο και τον Μπράντλεϊ Κούπερ
9/12 Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΑΙ Ο ΤΡΕΛΟΣ THE PROFESSOR AND THE MADMAN Αμερικάνικο βιογραφικό δράμα, βασισμένο σε βιβλίο, με τους Σον Πεν, Μελ Γκίμπσον
20/1 ΤΟ ΠΡΑΣΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ GREEN BOOK Αμερικάνικη κοινωνική, βραβεύθηκε με 3 Όσκαρ πέρυσι, με τους Βίγκο Μόρτενσεν, Μαχερσάλα Άλι
27/1 ΠΟΥ ΧΑΘΗΚΕΣ, ΜΠΕΡΝΑΝΤΕΤ WHERE ‘D YOU GO BERNADETTE Αμερικάνικη κοινωνική, βασισμένη σε best-seller, με την Κέιτ Μπλάνσετ
3/2 ΚΟΛΥΜΠΑ Ή ΑΛΛΙΩΣ ΒΥΘΙΣΟΥ SINK OR SWIM Γαλλική κοινωνική κωμωδία
10/2 ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΑΛΟΓΟ THE DARK HORSE Κοινωνική από τη Νέα Ζηλανδία, βασισμένη σε αληθινή ιστορία
17/2 Η ΚΟΚΚΙΝΗ ΤΖΟΑΝ RED JOAN Αγγλική ιστορική-κατασκοπική περιπέτεια, βασισμένη σε αληθινή ιστορία, με την Τζούντι Ντεντς
24/2 ΘΕΕ ΜΟΥ ΤΙ ΣΟΥ ΚΑΝΑΜΕ QU’EST-CE QU’ON A ENCORE FAIT AU BON DIEU Γαλλική κωμωδία με τον Κριστιάν Κλαβιέ
9/3 ΣΦΡΑΓΙΣΜΕΝΑ ΧΕΙΛΗ THE READER Αμερικάνικη-Γερμανική κοινωνική-ιστορική με τους Ρέιφ Φάινς, Κέιτ Γουίνσλετ
16/3 ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΣΤΗ ΒΕΝΕΤΙΑ VENISE N’EST PAS EN ITALIE Γαλλική κωμωδία
23/3 ΝΕΡΟ ΓΙΑ ΕΛΕΦΑΝΤΕΣ WATER FOR ELEPHANTS Κοινωνική-αισθηματική περιπέτεια εποχής, με τους Ρόμπερτ Πάτινσον, Ρις Γουίδερσπουν, Κριστόφ Βαλτς
Όλες οι προβολές αρχίζουν στις 8 μ.μ.
Ν.Γ.
Αναζήτηση
Αρχείο
- Ιανουάριος 2020
- Δεκέμβριος 2019
- Νοέμβριος 2019
- Οκτώβριος 2019
- Σεπτέμβριος 2019
- Αύγουστος 2019
- Ιούλιος 2019
- Ιούνιος 2019
- Μάιος 2019
- Απρίλιος 2019
- Μάρτιος 2019
- Φεβρουάριος 2019
- Ιανουάριος 2019
- Δεκέμβριος 2018
- Νοέμβριος 2018
- Οκτώβριος 2018
- Αύγουστος 2018
- Ιούλιος 2018
- Ιούνιος 2018
- Μάιος 2018
- Απρίλιος 2018
- Μάρτιος 2018
- Φεβρουάριος 2018
- Ιανουάριος 2018
- Δεκέμβριος 2017
- Νοέμβριος 2017
- Οκτώβριος 2017
- Σεπτέμβριος 2017
- Αύγουστος 2017
- Ιούλιος 2017
- Ιούνιος 2017
- Μάιος 2017
- Απρίλιος 2017
- Μάρτιος 2017
- Φεβρουάριος 2017
- Ιανουάριος 2017
- Δεκέμβριος 2016
- Νοέμβριος 2016
- Οκτώβριος 2016
- Σεπτέμβριος 2016
- Αύγουστος 2016
- Ιούλιος 2016
- Ιούνιος 2016
- Μάιος 2016
- Απρίλιος 2016
- Μάρτιος 2016
- Φεβρουάριος 2016
- Ιανουάριος 2016
- Δεκέμβριος 2015
- Νοέμβριος 2015
- Οκτώβριος 2015
- Σεπτέμβριος 2015
- Αύγουστος 2015
- Ιούλιος 2015
- Ιούνιος 2015
- Μάιος 2015
- Απρίλιος 2015
- Μάρτιος 2015
- Φεβρουάριος 2015
- Ιανουάριος 2015
- Δεκέμβριος 2014
- Νοέμβριος 2014
- Οκτώβριος 2014
- Σεπτέμβριος 2014
- Αύγουστος 2014
- Ιούλιος 2014
- Ιούνιος 2014
- Μάιος 2014
- Απρίλιος 2014
- Μάρτιος 2014
- Φεβρουάριος 2014
- Ιανουάριος 2014
- Δεκέμβριος 2013
- Νοέμβριος 2013
- Οκτώβριος 2013
- Σεπτέμβριος 2013
- Αύγουστος 2013
- Ιούλιος 2013
- Ιούνιος 2013
- Μάιος 2013
- Απρίλιος 2013
- Μάρτιος 2013
- Φεβρουάριος 2013
- Ιανουάριος 2013
- Δεκέμβριος 2012
- Νοέμβριος 2012
- Οκτώβριος 2012
- Σεπτέμβριος 2012
- Αύγουστος 2012
- Ιούλιος 2012
- Ιούνιος 2012
- Μάιος 2012
- Απρίλιος 2012
- Μάρτιος 2012
- Φεβρουάριος 2012
- Ιανουάριος 2012
- Αύγουστος 2011
- Ιούλιος 2011
- Ιανουάριος 2011