Ενημέρωση
Χριστουγεννιάτικα έθιμα του Ασβεστοχωρίου
Τα εορταστικά δρώμενα των Χριστουγέννων στο Ασβεστοχώρι άρχιζαν ουσιαστικά από τις 22 Δεκεμβρίου γιορτή της Αγίας Αναστασίας, οπότε οι γυναίκες καθάριζαν τα σπίτια και γι αυτό τη μέρα εκείνη την αποκαλούσαν “ξεσκονίστρα”. Την παραμονή πολλοί Ασβεστοχωρίτες πήγαιναν στο μοναστήρι της Αγίας Αναστασίας Βασιλικών να προσκυνήσουν τη χάρη της. Μέχρι την εποχή του μεσοπολέμου πήγαιναν με τα υποζύγιά τους (άλογα, γαϊδούρια, μουλάρια) ή ακόμη και με τα πόδια. Όπως έλεγαν παλιοί Ασβεστοχωρίτες, ξεκινούσαν νωρίς το πρωί, ώστε να φτάσουν αργά το μεσημέρι και αφού ξεκουράζονταν παρακολουθούσαν τον εσπερινό και κοιμόντουσαν στη μονή. Ανήμερα της γιορτής αφού παρακολουθούσαν τη θεία λειτουργία, επέστρεφαν στο Ασβεστοχώρι. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες συνεχίζουν να πηγαίνουν στη μονή αλλά με τουριστικά λεωφορεία ή ΙΧ αυτοκίνητα.
Κατά την ημέρα εκείνη οι άντρες έσφαζαν το γουρούνι που αγόραζαν μικρό (περίπου 15 – 20 κιλά) το καλοκαίρι και το εξέτρεφαν αυτούς τους μήνες με αποφάγια, βελανίδια και πασπάλι, με αποτέλεσμα να φτάνει την περίοδο των Χριστουγέννων περίπου τα 120 – 150 κιλά. Κατά τον τελευταίο μήνα το τάιζαν συνήθως με καλαμποκάλευρο, προκειμένου να κάνει περισσότερο λίπος που το αξιοποιούσαν, μετά το σφάξιμο, δεόντως. Στο σφάξιμο βοηθούσαν συνήθως κι άλλοι άνδρες, συγγενείς, φίλοι ή γείτονες επειδή ήταν δύσκολη… δουλειά και χρειαζόταν δύναμη για την ακινητοποίηση του ζώου αλλά και… χέρια στη συνέχεια για το καθάρισμά του. Παλιότερα κυκλοφορούσε σαν “ανέκδοτο” η περίπτωση ενός γουρουνιού που δεν κατάφερε ο ιδιοκτήτης του να το ακινητοποιήσει πλήρως την ώρα που προσπάθησε να το σφάξει, του ξέφυγε και έτρεχε μουγκρίζοντας να σωθεί στα στενά του χωριού, με το μαχαίρι καρφωμένο στο λαιμό του… Γιαυτό χρειάζονταν κυρίως πολλά χέρια.
Το σφάξιμο του γουρουνιού ήταν σαν μια γιορτή για όσους συμμετείχαν σ” αυτό, αφού πλαισιώνονταν από οινοποσία, ενώ οι νοικοκυρές κερνούσαν ό,τι φαγώσιμο συνοδευτικό μεζέ διέθεταν, όπως τουρσί, ελιές και τυρί αν υπήρχε. Οι πιο καλοί όμως μεζέδες προέρχονταν από το σφαγμένο ζώο, από το οποίο έκαναν τηγανιές. Πιο νόστιμα από οτιδήποτε άλλο όμως, ήταν τα «τσιγαρίδια». Επρόκειτο για κομματάκια ψαχνού κρέατος, που βρίσκονταν μέσα στο λίπος του γουρουνιού, το οποίο αφού έλιωναν ζεσταίνοντάς το σε υψηλή θερμοκρασία, το στράγγιζαν και έμεναν τα «τσιγαρίδια» τα οποία τηγάνιζαν. Στη συνέχεια το λίπος το άφηναν να ξαναπαγώσει και το διατηρούσν σε τενεκέδες ή κιούπια και το χρησιμοποιούσαν σαν βούτυρο στη μαγειρική, για πίτες ή για την παρασκευή γλυκισμάτων τα οποία μοσχοβολούσαν.
Έθιμα της παραμονής
Το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, σε όλα τα σπίτια έτρωγαν νηστήσιμα με κυρίως πιάτο τη φασολάδα και ο γηραιότερος άνδρας της οικογένειας πριν από το φαγητό θύμιαζε το τραπέζι και όλο το σπίτι. Το έθιμο αυτό τηρείται ακόμη στο Ασβεστοχώρι.
Αφού έτρωγαν, ένας από τους γονείς ή τις γιαγιάδες ή παππούδες αποσπούσε για λίγο την προσοχή των παιδιών και κάποιος άλλος έριχνε λίγο νερό στο τζάκι και στη συνέχεια έλεγε πως «κατούρησε ο καλλικάντζαρος», εξάπτοντας τη φαντασία των παιδιών και δίνοντας την ευκαιρία στους πιο ηλικιωμένους να πούνε κάποια σχετικά παραμύθια…
Από τη δεκαετία του ’50, στη 1 περίπου τα ξημερώματα των Χριστουγέννων, άνδρες και γυναίκες της χορωδίας του χωριού συγκεντρώνονται και “περιφέρονται” στους δρόμους του χωριού και ψάλλουν στις γειτονιές το “Χιόνια στο Καμπαναριό”. Η χορωδία αφού γυρίσει όλες τις γειτονιές καταλήγει στις 5 το πρωί στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, όπου αφού το ψάλλει για τελευταία φορά τα μέλη της πάνε και προσκυνούν τη “Γέννηση του Χριστού”. Την ώρα εκείνη αρχίζει και η θεία λειτουργία των Χριστουγέννων.
Είναι χαρακτηριστικό πως πολλοί κάτοικοι παρά την προχωρημένη ώρα ξαγρυπνούν και κερνούν στα μέλη της χορωδίας, διάφορα οινοπνευματώδη ή ζεστά ροφήματα για να ζεσταθούν, μιας και η θερμοκρασία συνήθως είναι κοντά ή κάτω από το “μηδέν” και διάφορα εδέσματα.
Το χριστουγεννιάτικο τραπέζι
Το χοιρινό με πρασοσέλινο ήταν το κυρίως φαγητό των Χριστουγέννων στα περισσότερα σπίτια. Σε άλλα, των οποίων οι νοικοκύρηδες εξέτρεφαν κότες και γι αυτούς ίσως το χοιρινό ήταν «πολυτέλεια» έκαναν κοτόσουπα και κοτόπουλο ψητό. Κοτόσουπα μαγείρευαν και έτρωγαν συνήθως μετά τη θεία λειτουργία των Χριστουγέννων και όσοι νήστευαν, ώστε να μην τους πέσει το κυρίως φαγητό “βαρύ” μετά από τόσες μέρες νηστείας, όπως έλεγαν.
Απαραίτητοι στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι ήταν και οι λαχανοσαρμάδες που συμβόλιζαν το “σπαργάνωμα” του Χριστού από την Παναγία.
Νίκος Γιώτης
“Θύμα” της οικονομικής κρίσης έχει πέσει και το Δάσος Κουρί, όπου τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί κατακόρυφα τα φαινόμενα της παράνομης υλοτομίας, με αποτέλεσμα ορισμένες περιοχές του να θυμίζουν “κρανίου τόπο”.
Μετά την άνοδο της τιμής του πετρελαίου, το πρόβλημα της λαθροϋλοτομίας στο, ουσιαστικά αφύλαχτο, δάσος του Ασβεστοχωρίου έχει γίνει έντονο, αφού επιτελείται μία περιβαλλοντική καταστροφή. Κάποιοι ασυνείδητοι κόβουν τα δένδρα, τα οποία γίνονται καυσόξυλα στις σόμπες ή τα τζάκια τους, ενώ οι υπάλληλοι του Δασαρχείου Θεσσαλονίκης φαίνεται να αδυνατούν να αντιμετωπίσουν το δυσάρεστο αυτό φαινόμενο.
«Μέρες της γερμανικής κατοχής θυμίζει η λαθροϋλοτομία στο Κουρί», δήλωσε ηλικιωμένος συμπολίτης μας, που εξέφρασε την ελπίδα το φετινό χειμώνα να σταματήσει η καταστροφή του δάσους μας πριν να είναι αργά…
Ν. Γιώτης
Φθινοπώριασε, καιρός για… κοπρίφκες
“Πάμε για κοπρίφκες”; Μια φράση που τις τελευταίες δεκαετίες έπαψε να ακούγεται στο Ασβεστοχώρι από παιδικά χείλη, όπως παλιά. Στη θέα των δένδρων και των καρπών τους έρχονται στη μνήμη των μεσηλίκων αλλά και των ηλικιωμένων σήμερα, τα φθινοπωρινά παιχνίδια τους στο σχολείο και τις γειτονιές. Είναι αλήθεια πως δεν τους ενδιέφερε τόσο η γεύση των γλυκών σκουρο-μωβ μικροσκοπικών καρπών τους (διαμέτρου ενός εκατοστού) ή οι θρεπτικές ουσίες που -όπως διαβάσαμε- περιέχει ο μικροσκοπικός καρπός της κοπριφκιάς (η επιστημονική της ονομασία είναι “μελικοκιά”), αλλά τα παιχνίδια που επινοούσαν μ’ αυτούς τα παιδιά.
Αφού έτρωγαν την κίτρινη ψίχα του καρπού τους, στη συνέχεια με φυσοκάλαμα -τα οποία ονόμαζαν “φαρκάτσια”- σημάδευαν άλλα παιδιά της παρέας τους προκειμένου να τα χτυπήσουν με το κουκούτσι -το οποίο καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος του καρπού- σε έναν ιδιότυπο… κοπριφκοπόλεμο!
Όσον αφορά τα… υλικά – “πυρομαχικά” του κοπριφκοπόλεμου υπήρχαν άφθονα στο Ασβεστοχώρι αφού μάλλον το κλίμα του -όπως και της Θεσσαλονίκης- ευνοούν την ανάπτυξη των συγκεκριμένων δένδρων. Με έκπληξη βέβαια τα είδαμε -σε κάποια ταξίδια μας- στα προάστια του Μιλάνου καθώς και σε κεντρικά σημεία της πρωτεύουσας της Μαγιόρκας, την Πάλμα, κι αυτό κατά την προσωπική μου άποψη δείχνει πως ευδοκιμεί σε μεσογειακά – εύκρατα κλίματα…
Για όσους δεν γνωρίζουν για το συγκεκριμένο δένδρο, είναι φυλλοβόλο με χρυσοπράσινα φύλλα, τα οποία έχουν σχήμα λόγχης και από κάτω χνούδι. Είναι ανθεκτικό σε δύσκολες καιρικές συνθήκες.
Για το μάζεμα των κοπριφκών τα παιδιά αφιέρωναν αρκετές ώρες, πηγαίνοντας πολλές φορές με τους φίλους τους σε άλλες γειτονιές ή και στην άλλη πλευρά του χωριού και σκαρφάλωναν στα δένδρα προκειμένου να γεμίσουν τα σακουλάκια που είχαν εφοδιαστεί απ’ τα σπίτια τους. Παλαιότερα που δεν υπήρχαν σακούλες απλώς γέμιζαν τις τσέπες τους ή προσπαθούσαν να μετατρέψουν κάποιες μπλούζες τους σε… σάκους!
Η περιοχή με τις περισσότερες κοπριφκιές ήταν το κτήμα του Κύρου που βρίσκεται προς την περιοχή των λατομείων. Εκεί συναντιόνταν παιδιά από διάφορες γειτονιές και πολλές φορές σκαρφαλωμένα στα δένδρα επιδίδονταν στο αγαπημένο τους παιχνίδι με τα φυσοκάλαμα!
Τα παιδιά πάντοτε ήταν προετοιμασμένα και για… κυνηγητό, αφού πολλές φορές οι ιδιοκτήτες των χωραφιών όπου υπήρχαν κοπριφκιές μόλις τα εντόπιζαν τα κυνηγούσαν φοβούμενοι -όπως έλεγαν- να μην πέσουν και χτυπήσουν και βρουν κι εκείνοι τον μπελά τους…
Για να απολαύσουν καλύτερα τη γεύση τους τα παιδιά έτρωγαν 6 – 7 κοπρίφκες μαζί και μερικές φορές κατά λάθος καταπίνανε και κάποια κουκούτσια…
Το Ασβεστοχώρι είναι γεμάτο από κοπριφκιές, με ώριμες αυτήν την εποχή κοπρίφκες. Μόνο που δεν υπάρχουν -πλέον- σ’ αυτά σκαρφαλωμένα παιδιά κι ούτε τα δένδρα αυτά σημαίνουν για εκείνα τίποτε. Δεν γνωρίζουν ότι το μάζεμα των καρπών τους αποτελούσε μία από τις πιο αγαπημένες συνήθειες των γονιών τους. Τότε που δεν υπήρχαν οι τηλεοράσεις ή τα ηλεκτρονικά παιχνίδια τα οποία καθηλώνουν σήμερα τα παιδιά στα σπίτια τους και μάλιστα επί ώρες μπροστά σε μία οθόνη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται…
Νίκος Γιώτης
Εορτασμός του εξωκλησιού του Προφήτη Ηλία
Ο Ιούλιος, στο Ασβεστοχώρι είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τα πανηγύρια των τεσσάρων εξωκλησιών του, αφού όλα γιορτάζουν αυτόν το μήνα. Στις 7 το εξωκλήσι της Αγίας Κυριακής, στις 20 του Προφήτη Ηλία, στις 26 της Αγίας Παρασκευής και στις 27 του Αγίου Παντελεήμονα (παλιό βυζαντινό μοναστήρι ή ασκηταριό).
Το Σάββατο 20 Ιουλίου γιορτάζει το ιστορικό εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία που βρίσκεται στο ύψωμα του Δάσους Κουρί και το διακρίνει κανείς από οποιοδήποτε σημείο του Ασβεστοχωρίου. Χτίστηκε το 1919 από Ασβεστοχωρίτες σε χώρο που ανήκε στην πρώην κοινότητα Ασβεστοχωρίου και σήμερα στο Δήμο μας. Το υψόμετρό του από την επιφάνεια της θάλασσας είναι 670 μέτρα.
Ο εορτασμός του από τα πρώτα χρόνια μετά το κτίσιμό του ήταν συνυφασμένος με τριήμερο πανηγύρι, υπό τους ήχους, των παραδοσιακών οργάνων του Ασβεστοχωρίου, των ζουρνάδων, σε όλο το Κουρί και έλκυε το ενδιαφέρον κατοίκων και άλλων, γειτονικών κυρίως, χωριών, αλλά και της Θεσσαλονίκης. Ήταν δε τόσο πολλοί οι οργανοπαίκτες που συγκεντρώνονταν κατά τις μέρες αυτές στο Κουρί, που οι παλιοί Ασβεστοχωρίτες έλεγαν χαρακτηριστικά: “κάθε δέντρο και νταούλι με ζουρνά”. Υπερβολικό μεν αλλά ήθελαν -λέγοντας αυτό- να δώσουν έμφαση, για το γλέντι που γίνονταν. Άλλωστε τη μέρα της γιορτής σταματούσαν τη λειτουργία τους ακόμη και τα λατομεία, τα ασβεστοκάμινα και οι ασβεστοποιίες όπου εργάζονταν η πλειονότητα των Ασβεστοχωριτών, αφού οι εργαζόμενοι γλεντούσαν στο πανηγύρι.
Το γλέντι που άρχιζε από την παραμονή της γιορτής συνεχίζονταν ανήμερα, όλη τη μέρα και μετά το σούρουπο “κατηφόριζαν” οι οργανοπαίχτες στο κοινοτικό καφενείο – ταβέρνα του Θόδωρου Αδαμάκου, όπου οι… μερακλήδες ξεφάντωναν μέχρι “τελικής πτώσης”, το ξημέρωμα της 21ης Ιουλίου. Την παραμονή αλλά και τη μέρα της γιορτής πραγματοποιούνταν στο Κουρί ιπποδρομίες στις οποίες συμμετείχαν οι νέοι του χωριού.
Το χρονικό του εορτασμού
Κάθε χρόνο στις 17 Ιουλίου, γιορτή της Αγίας Μαρίνας, γυναίκες του χωριού μετέβαιναν στο εξωκλήσι και τραγουδώντας ή ψάλλοντας, το άσπριζαν, σκούπιζαν και καθάριζαν ώστε να είναι έτοιμο για τη γιορτή.
Η λιτάνευση της εικόνας γίνεται συνοδεία καβαλάρηδων με τα άλογά τους
Την παραμονή της γιορτής γίνονταν και γίνεται ακόμη και σήμερα, αρτοκλασία στον ιερό ναό του Αγίου Γεωργίου Ασβεστοχωρίου και λιτάνευση της ιερής εικόνας μέσω των κεντρικών δρόμων, συνοδεία καβαλάρηδων του Ιππικού Συλλόγου Ασβεστοχωρίου (ttp://www.asvestohori.gr/?p=4646) με τα άλογά τους όπως επιβάλει το έθιμο, στο γήπεδο της ομάδας του χωριού, της Νέας Γενεάς, όπου βρίσκεται σήμερα το κλειστό γυμναστήριο στους πρόποδες του λόφου (“Προσήλιου”) του εξωκλησιού.
Εκεί γίνεται και… δημοπρασία της εικόνας του Προφήτη Ηλία. Κατά τη διαδικασία αυτή, πιστοί κάνουν χρηματικές προσφορές και όποιος πλειοδοτήσει, αναλαμβάνει να μεταφέρει, είτε ο ίδιος είτε κάποιος που θα αναθέσει εκείνος, την εικόνα πεζός (τα τελευταία χρόνια μεταφέρθηκε και με άμαξα) στο εξωκλήσι. Τα χρήματα που προσφέρει ο πιστός δίδονται για τις ανάγκες του Προφήτη Ηλία.
Ακολουθεί Μέγας Εσπερινός στο εξωκλήσι και κατόπιν γλέντι στο Κουρί που διοργανώνει ο Ιππικός Σύλλογος Ασβεστοχωρίου, διατηρώντας την παράδοση.
Νίκος Γιώτης
Έθιμα της μεγάλης εβδομάδας στο Ασβεστοχώρι
Όπως οι περισσότερες περιοχές της Ελλάδας, το Ασβεστοχώρι είχε τα δικά του έθιμα ενόψει του Πάσχα, πολλά από τα οποία διατηρούνται και σήμερα.
Τη Μ. Τρίτη οι νοικοκυρές μάζευαν διάφορα χόρτα (λάπατα, τσουκνίδες, κ.α.) για τη νηστίσιμη χορτόπιτα της Μ. Πέμπτης. Το μάζεμά τους τη Μ. Τρίτη και όχι τη Μ. Τετάρτη, γίνονταν επειδή Τετάρτη «συνέλαβαν» τον Χριστό στον κήπο των Ελαιών και γι αυτό απέφευγαν οι Χριστιανοί να μπαίνουν σε περιβόλια.
Το πρωί της Μ. Πέμπτης όλη η οικογένεια μεταλάμβαναν και στη συνέχεια η νοικοκυρά έβαφε τα αυγά.
Μόλις ολοκλήρωνε τη βαφή κρεμούσε ένα κόκκινο πανί στο μπαλκόνι ή σε ένα παράθυρο, που σήμαινε ότι τα είχε βάψει. Tο πανί συμβόλιζε το αίμα του Χριστού. Όσο αυτό ήταν κρεμασμένο στο παράθυρο, οι γυναίκες δεν έπλεναν ούτε άπλωναν ρούχα. Υπήρχε μάλιστα ένας άτυπος ανταγωνισμός ως προς το χρόνο που θα έβγαζαν οι νοικοκυρές το πανί, γιατί όπως έλεγαν, όσο γρηγορότερα το κρεμούσε τόσο καλύτερη νοικοκυρά ήταν.
Στη συνέχεια έτρωγαν τη χορτόπιτα.
Το βράδυ οι πιστοί παρακολουθούσαν σε κλίμα συγκίνησης, κατάνυξης αλλά και θλίψης τα 12 ευαγγέλια, την Έξοδο του Εσταυρωμένου Ιησού Χριστού και την αναπαράσταση του Θείου Δράματος της Σταύρωσης γεμίζοντας την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου.
Όλο το βράδυ της Μ. Πέμπτης αρκετοί ξενυχτούσαν στην εκκλησία, δίπλα στον Εσταυρωμένο, μοιρολογώντας και μοιράζοντας, στους άλλους πιστούς, διάφορα νηστίσιμα φαγώσιμα και αφεψήματα για «συχώριο».
Τα ξημερώματα, στις 5 περίπου, σύμφωνα με το έθιμο, άρχιζαν το στολισμό του Επιταφίου, με την καθοδήγηση, επί δεκαετίες, της Λίας Κίνη και της Ασπασούλας Σπάνδου και με τη συμμετοχή πολλών πιστών. Από το 2012, ο στολισμός του επιταφίου αρχίζει τα μεσάνυχτα…
Τη Μ. Παρασκευή οι Ασβεστοχωρίτες νήστευαν αυστηρά και έτρωγαν μόνο ψωμί, ελιές, χαλβά και κρεμμυδάκια και πήγαιναν στην εκκλησία για να προσκυνήσουν τον Επιτάφιο. Τα παιδιά, αλλά και πολλοί μεγάλοι, περνούσαν κάτω από το κουβούκλιο τρεις φορές σταυρωτά “για ευλογία”, όπως έλεγαν χαρακτηριστικά οι παλαιότεροι.
Το σούρουπο προσέρχονταν στο ναό για να ακούσουν τα εγκώμια που έψαλλε η μικτή χορωδία του χωριού (http://www.asvestohori.gr/?p=4056). Για το βράδυ αυτό, μάλιστα, οι χορωδοί προετοιμάζονταν κάνοντας πρόβες από την αρχή της σαρακοστής. Η εξαιρετική απόδοση των εγκωμίων, άλλωστε, συντελούσε ώστε η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου να γεμίζει ασφυκτικά τη μέρα αυτή από πιστούς και άλλων ενοριών!
Ακολουθούσε η περιφορά του Επιταφίου στους κεντρικούς δρόμους του χωριού, σε κλίμα συγκίνησης και πένθους.
Νίκος Γιώτης
Αποκριά στο Ασβεστοχώρι
Η Κυριακή της Τυρινής, δηλαδή η τελευταία Κυριακή της αποκριάς, ήταν για τους Ασβεστοχωρίτες μέρα γλεντιού, ξεφαντώματος, αλλά και συγχώρεσης. Ήταν το αποκορύφωμα του κεφιού και της διασκέδασης που διαρκούσε ολόκληρη την περίοδο της αποκριάς κατά την οποία κυρίως οι νέες και οι νέοι, ντύνονταν καρναβάλια και χόρευαν σε καφενεία ή σε σπίτια, ενώ φορώντας τις παραδοσιακές φορεσιές του χωριού χόρευαν στην πλατεία «Μπαχτσέ» (εκεί όπου βρίσκονται από τη δεκαετία του ’70 οι πολυκατοικίες του χωριού). Κατά την τελευταία εβδομάδα της αποκριάς, μόλις σουρούπωνε, ντύνονταν καρναβάλια «κρυφά», όπως τα χαρακτήριζαν, δηλαδή κρύβοντας τα πρόσωπά τους με πανιά ή οτιδήποτε άλλο, αφού οι μάσκες ήταν δυσεύρετες τότε, και πήγαιναν σε φιλικά ή συγγενικά σπίτια. Εκεί έλεγαν αστεία και χωρατά, και οι οικοδεσπότες, τους κερνούσαν χαλβά αποκριάτικο (παστάκι) ή γλυκό του κουταλιού και ποτό και προσπαθούσαν να καταλάβουν ποιοι ήταν. Όταν καταλάβαιναν κάποιον έπρεπε να φανερωθεί και κάνοντας στη συνέχεια διάφορους συνειρμούς, σχετικά με την παρέα του και βλέποντας το σωματότυπο των άλλων, συχνά έβρισκαν και τους υπόλοιπους και έφευγαν για να πάνε σε άλλα σπίτια. Κάθε βράδυ οι δρόμοι γέμιζαν από δεκάδες και τα Σαββατοκύριακα εκατοντάδες μασκαράδες που όταν συναντιόντουσαν με άλλους χαιρετιόντουσαν εγκάρδια και προσπαθούσαν να καταλάβουν ποιοι είναι και συνέχιζαν για τους προορισμούς τους.
Οι περισσότεροι πάντως περνούσαν και από κάποιες ταβέρνες, όπου χόρευαν για λίγο και αφού τους κερνούσαν οι ταβερνιάρηδες ή κάποιοι πελάτες, αποχωρούσαν.
Από το 2007 ορισμένοι Ασβεστοχωρίτες κάνουν μια προσπάθεια αναβίωσης του εθίμου και ντύνονται “κρυφά” καρναβάλια πηγαίνοντας κυρίως σε καφενεία αλλά και σπίτια και όπως υποστηρίζουν χαρακτηριστικά, δύσκολα πλέον οι κάτοικοι ανοίγουν τα σπίτια τους σε… μασκαράδες, εκτός αν καταλάβουν έναν από αυτούς!
Κατά την προτελευταία εβδομάδα της αποκριάς, ντύνονταν «κρυφά» καρναβάλια τα παιδιά τα οποία μπορεί να μην πήγαιναν σε καφενεία αλλά έκαναν περισσότερη «φασαρία» στους δρόμους αλλά και στα σπίτια που επισκέπτονταν.
Όλα αυτά κορυφώνονταν την τελευταία Κυριακή της αποκριάς, κατά την οποία παρότι είναι της Τυρινής, και δεν έπρεπε να τρώνε κρέας, περιέργως οι Ασβεστοχωρίτες το μεσημέρι έτρωγαν κατσικάκι. Οι φούρνοι γέμιζαν από ταψιά με κατσικάκι, γιατί τότε δεν υπήρχαν ηλεκτρικές κουζίνες με φούρνους ώστε να ψήνουν οι νοικοκυρές στα σπίτια τους και το «έργο» αυτό το αναλάμβαναν οι φουρνάρηδες.
Το απόγευμα, οι νεώτεροι/ες πήγαιναν σε μεγαλύτερους, παππούδες, γιαγιάδες, θείους ή θείες τους φιλούσαν το χέρι και ζητούσαν συγχώρεση. Οι γιαγιάδες ή οι θείες ετοίμαζαν από το πρωί και τους πρόσφεραν τυρόπιτα. Το βράδυ γλεντούσαν σε ταβέρνες του χωριού και το γλέντι αυτό διαρκούσε, συνήθως, ως το πρωί. Κατά τις δεκαετίες του ’50 και του ’60, τα εντυπωσιακότερα γλέντια γίνονταν στο καφενείο – ταβέρνα του Θόδωρου Αδαμάκου, που βρισκόταν κάτω από το κοινοτικό χάνι, στην κεντρική πλατεία του χωριού (απέναντι από το ΚΑΠΗ), επειδή κάθε χρόνο τη μέρα εκείνη ναύλωνε μουσικούς με ζουρνάδες. Ήταν τα όργανα που εξέφραζαν τους Ασβεστοχωρίτες και τα θεωρούσαν και ήταν άλλωστε τα παραδοσιακά τους, με τα οποία χόρευαν σε γλέντια και πανηγύρια τους. Είναι χαρακτηριστικό πως για τη συγκεκριμένη βραδιά πολλοί έκλειναν τραπέζι εβδομάδες ή και μήνες νωρίτερα. Άλλοι γλεντούσαν σε σπίτια με συγγενείς ή φίλους, οι οποίοι σε όποιο σπίτι κι αν πήγαιναν έπαιρναν και δικά τους εδέσματα, ώστε να μην επιβαρυνθούν ιδιαίτερα οι οικοδεσπότες…
Όπου και αν διασκέδαζαν πάντως, έκαναν και το έθιμο της «χάσκας». Δηλαδή, έδεναν, αν βρίσκονταν στο σπίτι στην άκρη της βέργας με την οποία άνοιγαν οι νοικοκυρές φύλλα για πίτες, ενώ αν ήταν σε ταβέρνα ένα ξύλο που έφερνε η παρέα για το σκοπό αυτό, ένα σχοινί και στην άκρη του ένα παστάκι αποκριάτικου χαλβά. Ο μεγαλύτερος της παρέας ή της οικογένειας το κουνούσε μπροστά στα στόματα όλων που κάθονταν στο τραπέζι κυκλικά οι οποίοι προσπαθούσαν να το πιάσουν. Δηλαδή έχασκαν και γι αυτό ονομάστηκε «χάσκα». Όποιος το έπιανε αναλάμβανε εκείνος να κουνάει το ξύλο με το κομμάτι του χαλβά. Παλιότερα το έθιμο αυτό γίνονταν με αυγό, που μάλλον συμβόλιζε πως με το αυγό άρχιζε η νηστεία της σαρακοστής και με αυγό, το πασχαλινό, τελείωνε.
Την Καθαρή Δευτέρα οι νοικοκυρές καθάριζαν το σπίτι, έπλεναν τις κατσαρόλες για να μην έχουν λίπη, μαγείρευαν φασολάδα νηστήσιμη (χωρίς λάδι) και οι οικογένειες ξεκινούσαν τη νηστεία.
Νίκος Γιώτης
Τη βασιλόπιτά της κόβει την Κυριακή 12 Ιανουαρίου η Φιλόπτωχος Αδελφότης Κυριών Ασβεστοχωρίου
Τη βασιλόπιτά της θα κόψει την Κυριακή 12 Ιανουαρίου η Φιλόπτωχος Αδελφότης Κυριών Ασβεστοχωρίου.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα της Αδελφότητας (απέναντι από το Ηρώων) στις 6.30 το απόγευμα και έχουν κληθεί να παραστούν οι δημοτικές και οι τοπικές αρχές.
*Στη φωτογραφία στιγμιότυπο από παλαιότερη εκδήλωση κοπής βασιλόπιτας της Φιλοπτώχου.
Ν.Γ.
Αναβιώνει τα Θεοφάνεια στο Ασβεστοχώρι, το μοναδικό στην Ελλάδα, πατροπαράδοτο έθιμο των Φώτων με τα πορτοκάλια και τα κυπαρίσσια.
Η ιδιαιτερότητά του έγκειται κυρίως στο στολισμό ενός τραπεζιού, που τοποθετείται στο κέντρο του ιερού ναού Αγίου Γεωργίου, από την παραμονή των Θεοφανείων με μεγάλα κλαδιά κυπαρισσιού και πορτοκάλια, με τα οποία σχηματίζεται ένας σταυρός.
Κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας το πλαισιώνουν παιδιά με αναμμένα μεγάλα κεριά, στα οποία είναι περασμένα δυο πορτοκάλια, κι ένα μήλο και ανάμεσά τους αποξηραμένα σύκα, δεμένα με μια κόκκινη κλωστή. Πάνω στα μήλα και στα πορτοκάλια υπάρχει ξάφι. Στην κόκκινη κλωστή δένονται δεκάρες, ενώ παλιότερα δένονταν φλουριά.
Τα κυπαρίσσια συμβολίζουν την αιωνιότητα και την αθανασία, ενώ τα πορτοκάλια, τα μήλα, τα φλουριά και το ξάφι, τον πλούτο, την αειφορία, την ευημερία, την υγεία και τη γονιμότητα. Τα σύκα, συμβολίζουν τη γλυκύτητα που πρέπει να έχει η ζωή μας.
Τα στολισμένα αυτά κεριά τα ετοιμάζουν και τα προσφέρουν στα βαφτιστήρια τους οι νονές και οι νονοί την παραμονή ή την προπαραμονή των Φώτων. Σε περίπτωση που οι νονοί δεν είναι από το Ασβεστοχώρι, τα ετοιμάζουν οι γονείς ή άλλοι συγγενείς των παιδιών προκειμένου να διατηρηθεί το έθιμο.
Τα τελευταία χρόνια τα μέλη της Ενοριακής Νεανικής Εστίας του Αγίου Γεωργίου ετοιμάζουν και πουλούν στολισμένα κεριά για τα παιδιά που δεν κατάγονται ούτε αυτά ούτε οι νονοί τους από το Ασβεστοχώρι κι αυτό -κατά την άποψή μας- είναι σημαντικό για τη διατήρηση του εθίμου. Γιατί η διατήρηση των παραδόσεων θεωρείται, ίσως, απαραίτητη στη δύσκολη αυτή περίοδο, της παγκοσμιοποίησης και της ισοπέδωσης των αξιών, που ζούμε.
Παλιότερα, εκτός από τα παιδιά και η κάθε αρραβωνιασμένη κοπέλα κρατούσε λαμπάδα, χωρίς φρούτα, στολισμένη με κόκκινη κορδέλα και φλουρί που της έστελνε την παραμονή η πεθερά. Όταν παντρεύονταν, τον πρώτο χρόνο, ανάλογο κερί της έστελνε η κουμπάρα της.
Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας προσφέρεται στο εκκλησίασμα ένα πορτοκάλι με ένα μικρό κλαδάκι κυπαρισσιού στο πάνω μέρος του, το οποίο οι πιστοί τοποθετούν στο εικονοστάσι του σπιτιού τους. Συμβολίζει την μπομπονιέρα για τη βάπτιση του Χριστού.
Τα πορτοκάλια για το στολισμό της εκκλησίας και αυτά που προσφέρονται είναι δωρεές κάποιων πιστών.
Προέρχεται από τους Αγίους Τόπους
Σύμφωνα με την παράδοση το έθιμο αυτό το έφεραν πριν από δύο περίπου αιώνες ξενιτεμένοι ασβεστοποιοί από τους Αγίους Τόπους, όπου είχαν μεταβεί για δουλειά (κατασκευή και λειτουργία ασβεστοκάμινων).
Παλιότερα, μέχρι το 1968, η τελετή του αγιασμού των υδάτων στο Ασβεστοχώρι, γίνονταν στην πλατεία “Μπαχτσέ”, η οποία ήταν η μεγαλύτερη του χωριού (εκεί όπου βρίσκονται σήμερα οι πολυκατοικίες). Από την εκκλησία μετέβαιναν οι πιστοί με εικόνες και εξαπτέρυγα στη συγκεκριμένη πλατεία, όπου είχε στηθεί ένα ξύλινο βαρέλι και σ΄ αυτό γίνονταν ο αγιασμός των υδάτων. Το βαρέλι το γέμιζαν οι ανύπαντρες κοπέλες για να έχουν, όπως έλεγαν, “καλό τυχερό”. Τη νύχτα της παραμονής γίνονταν ένα πραγματικό πανηγύρι, το οποίο οι νέοι και οι νέες περίμεναν όλο το χρόνο και διασκέδαζαν ποικιλοτρόπως. Την ώρα που οι κοπέλες γέμιζαν από τις γειτονικές δημόσιες βρύσες το βαρέλι νερό με γκιούμια, οι νέοι… έκλεβαν πουρνάρια από τις αυλές γειτονικών σπιτιών και άναβαν φωτιές γύρω από τις οποίες, όλοι και όλες μαζί, χόρευαν και τραγουδούσαν. Πολλές φορές κάποιοι νεαροί στο πλαίσιο της διασκέδασης, άδειαζαν το βαρέλι οπότε τα κορίτσια αναγκάζονταν να το ξαναγεμίσουν, χωρίς όμως να δυσανασχετούν γιατί η ατμόσφαιρα ήταν γιορτινή.
Από τo 1969, η τελετή του αγιασμού των υδάτων γινόταν στην πλατεία έξω από την εκκλησία, μπροστά στο καμπαναριό (φωτογραφία), ενώ τα τελευταία χρόνια γίνεται στον προαύλιο χώρο της.
Μετά το τέλος της τελετής ακολουθεί περιφορά της εικόνας της Βάπτισης του Χριστού στους κεντρικούς δρόμους του Ασβεστοχωρίου (ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών) και προσκύνησή της στο προαύλιο της εκκλησίας, από τους πιστούς που συμμετέχουν σ’ αυτήν.
Νίκος Γιώτης
“Μελωδική” ήταν και φέτος η Άγια Νύχτα της χριστιανοσύνης στο Ασβεστοχώρι, χάρη στα μέλη της Χορωδίας του, τα οποία τηρώντας την παράδοση 71 ετών, τραγούδησαν από τη 1 τα ξημερώματα, επί τέσσερις συνεχείς ώρες, το εορταστικό τραγούδι “Χιόνια στο Καμπαναριό”.
Τα μέλη της, υπό την καθοδήγηση του Δημήτρη Κεχαγιά, τραγούδησαν το “Χιόνια στο Καμπαναριό” σε πολλές γειτονιές του Ασβεστοχωρίου.
Πολλοί Ασβεστοχωρίτες, ντόπιοι και νέοι κάτοικοι περίμεναν και φέτος, ξαγρυπνώντας κι αυτοί μαζί με τους χορωδούς, να τους ακούσουν, να τους ευχαριστήσουν και να τους… ζεστάνουν λίγο και τους υποδέχθηκαν έξω από τα σπίτια τους με ποτά, γλυκίσματα, αφεψήματα και φρούτα. Κάθε φορά η ατμόσφαιρα “ζεσταίνονταν”, παρότι η θερμοκρασία εκείνες τις ώρες ήταν χαμηλή, και οι ευχές έπαιρναν και έδιναν. Χειραψίες, αλληλοασπασμοί και αναχώρηση για μια άλλη γειτονιά, ενώ σε ορισμένα παράθυρα ή μπαλκόνια διακρίνονται και κάποια πρόσωπα αγουροξυπνημένα που παρακολουθούσαν τις παραπάνω σκηνές με έκπληξη, ίσως, επειδή ήταν η πρώτη φορά που τις ζούσαν. Ορισμένοι από αυτούς άνοιγαν το παράθυρο και εύχονταν “και του χρόνου”. Άλλοι πάλι όχι. Ίσως πίστευαν πως ήταν μέρος του… ονείρου που έβλεπαν νωρίτερα στον ύπνο τους. Γιατί όντως όλα αυτά αν τα ζήσεις από κοντά, μοιάζουν ονειρεμένα…
Πρόκειται για μια βραδιά διαφορετική από όλες τις άλλες του χρόνου για τους συμμετέχοντες, γι αυτό και ορισμένοι αν και έχουν περάσει τα… 80, όπως ο Στέλιος Πρασάς, συνοδευόμενος από τη σύζυγο του Σταυρούλα Δούδη, εξέπεμπαν μια “νεανική αύρα” και δεν υπολείπονταν σε ζωντάνια των νεώτερών τους στη χορωδία και “σκαρφάλωναν” με την ίδια μ’ εκείνους ευκολία τις ανηφοριές του Ασβεστοχωρίου.
Το βράδυ αυτό όλα έχουν την ομορφιά τους. Ακόμη και η αγωνία αν σε μια γειτονιά υπάρξει κάποιος που θα βγει να τους κεράσει ή αν ανάψει έστω τα φώτα για να τους δείξει ότι τους άκουσε. Αλλά και να μη συμβεί κάτι τέτοιο δεν πτοούνται. Λες και είναι “ταγμένοι” να ξενυχτήσουν τραγουδώντας το συγκεκριμένο τραγούδι, διατηρώντας το έθιμο είτε τους ακούει κάποιος είτε όχι. Ξέρουν ότι στην επόμενη γειτονιά κάποιοι περιμένουν να τους ακούσουν, δίνοντάς τους εκτός από τα σχετικά κεράσματα και μια… ηθική ικανοποίηση. Εκτός από τα κεράσματα, πάντως, υπάρχουν και συνδημότες μας που προσφέρουν χρήματα, τα οποία καταγράφουν οι χορωδοί και στο τέλος ανακοινώνουν το συνολικό ποσό που συγκεντρώθηκε και τα ονόματα αυτών που τα πρόσφεραν. Με τα χρήματα αυτά παλιότερα οι συμμετέχοντες πήγαιναν σε μια ταβέρνα “για τη σύσφιξη των σχέσεών τους”, όπως έλεγαν, ενώ τα τελευταία χρόνια πηγαίνουν μια εκδρομή.
Σε όλη τη διάρκεια της “ευλογημένης” αυτής νύχτας τα πειράγματα μεταξύ των χορωδών ήταν και φέτος συνεχή.
Το ευχάριστο -για όσους αγαπούν το έθιμο- είναι ότι φαίνεται πως υπάρχει μία ανανέωση στα μέλη που συμμετέχουν στη χορωδία τη συγκεκριμένη βραδιά, τόσο σε πρόσωπα, αλλά το πιο ελπιδοφόρο είναι σε νέους ηλικιακά, οι οποίοι ίσως αποτελέσουν τη διάδοχη κατάσταση, δεδομένου ότι ηλικιωμένοι χορωδοί σταδιακά αποσύρονται. Ενδεικτικά να αναφέρουμε τη μαθήτρια Δημοτικού Ζωή Σαμακά, η οποία από πέρσι συμμετέχει με τον πατέρα της (φέτος συμμετείχε και η μητέρα της Αναστασία Βούσκα), ενώ φέτος για πρώτη φορά συμμετείχαν η μαθήτρια Γυμνασίου Μαρία Καμαδάνη, ο μαθητής Λυκείου Χάρης Σιτσιάνης, εγγονός του αείμνηστου χορωδού Κωνσταντίνου Κάλου, καθώς και η φοιτήτρια Σωτηρία Αραμπατζόγλου.
Φέτος για πρώτη φορά οι χορωδοί συγκεντρώθηκαν στη 1 π.μ. στην Αίθουσα του Λαογραφικού Μουσικοχορευτικού Συλλόγου στο κτίριο της πρώην Κοινότητας Ασβεστοχωρίου -και όχι στο ΚΑΠΗ όπως συνέβαινε επί χρόνια- για μία πρόβα και από κει άρχισε η… βόλτα τους σε γειτονιές της κωμόπολης.
Προβληματισμένη, κατά διαστήματα ήταν και φέτος από την αρχή, η Σταυρούλα Δούδη που επί δεκαετίες με τον σύζυγό της, συμμετέχουν σ’ αυτήν την… ιεροτελεστία, όπως θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε, επειδή δεν “έβγαιναν” οι φωνές όπως θα έπρεπε, προτρέποντας τον μαέστρο Δημήτρη Κεχαγιά “να αλλάξει τόνο”, αλλά στη συνέχεια άρχισε κι εκείνη να χαμογελά αφού μετά τα πρώτα “φάλτσα” που υπήρχαν η ομάδα “έδεσε” και το συνολικό άκουσμα ήταν καλύτερο.
Συγκινημένη περίμενε και άκουσε το εορταστικό τραγούδι η 91 ετών Κατίνα Κακατέλη, η οποία ευχαρίστησε τους χορωδούς για τη χαρά που -όπως είπε- της έδωσαν.
Από τα εύθυμα της φετινής βραδιάς ήταν ότι για πρώτη φορά κάποιοι οικοδεσπότες ζητούσαν και έβγαιναν αναμνηστικές… σέλφι με τους χορωδούς, ίσως και για να τις αναρτήσουν στα “κοινωνικά δίκτυα”…
Οι χορωδοί έζησαν και μία συγκλονιστική εμπειρία, αφού μπροστά τους ξετυλίχτηκε στις 2.15 τα ξημερώματα μία σκηνή… αστυνομικής ταινίας, όταν ευρισκόμενοι στον κεντρικό δρόμο του Ασβεστοχωρίου -λίγα μέτρα πιο πάνω από το χώρο όπου στεγαζόταν το ΙΚΑ- περιπολικό που περιπολούσε μετά τα αλλεπάλληλα κρούσματα διαρρήξεων το τελευταίο διάστημα στην κωμόπολή μας, σταμάτησε ζητώντας κάποιες πληροφορίες από τους διερχόμενους. Τη στιγμή εκείνη οι αστυνομικοί εντόπισαν ένα όχημα παρόμοιο με αυτό που αναφέρουν αυτόπτες μάρτυρες πως χρησιμοποιούν οι διαρρήκτες. Το ακινητοποίησαν και με την απειλή των όπλων τους έκαναν εξακρίβωση στοιχείων, από την οποία αποδείχθηκε πως δεν επρόκειτο για διαρρήκτη αλλά για επιχειρηματία νυχτερινού κέντρου που δραστηριοποιείται στην περιοχή.
Μετά από πολλά χρόνια απουσίαζε από την χορωδία ο Νικηφόρος Χορτατσιάνης, επειδή έχασε προ μηνών τη σύζυγό του. Η χορωδία -πάντως- τιμητικά τραγούδησε το τραγούδι σε κοντινή απόσταση από το σπίτι του, κι όχι απ’ έξω όπως τα προηγούμενα χρόνια.
Φέτος απουσίαζε επίσης και η Αυγερινή Λεμοντζή ή οποία ήταν στην ομάδα γυναικών που συμμετείχαν στο έθιμο από το 1956. Τιμητικά στις 3.30 π.μ. τραγούδησαν έξω από το σπίτι της κι εκείνη βγήκε και κέρασε τους χορωδούς.
Δεν έλειψαν πάντως και οι εκτός Ασβεστοχωρίου συμμετοχές. Για μία ακόμη χρονιά ήρθε από τον Χορτιάτη και πλαισίωσε τη χορωδία ο Βασίλης Νουβάκης, ενώ για πρώτη φορά ήρθε από το Ρετζίκι ο Ιωακείμ Αναγνώστου, ο οποίος δήλωνε εντυπωσιασμένος!
Η χορωδία τα φετινά Χριστούγεννα τραγούδησε το “Χιόνια στο καμπαναριό” σε μία γειτονιά λιγότερη, αφού η Ιφιγένεια Κίνη, η οποία επί σειρά ετών περίμενε -γύρω στις 3.45 τα ξημερώματα τους χορωδούς να τραγουδήσουν και να τους κεράσει, έφυγε πρόσφατα από κοντά μας χτυπημένη από την επάρατη νόσο…
Το ποσό που συγκεντρώθηκε φέτος στην όμορφη αυτή “χορωδιακή περιπλάνηση”, ανήλθε σε 450 ευρώ. Προτείνουμε στους υπευθύνους της χορωδίας, τα χρήματα αυτά -αντί μιας δωρεάν ημερήσιας εκδρομής των χορωδών που πραγματοποιούν κάθε χρόνο- να προσφερθούν για την κάλυψη μέρους των εξόδων του δεύτερου χειρουργείου του συμπατριώτη μας Ντίνου Κεσσανιώτη, για την αφαίρεση όγκου από τον πνεύμονα. Σημειώνεται πως εδώ και καιρό έχει υπάρξει διαδικτυακά έκκληση για τη συγκέντρωση χρημάτων για τον παραπάνω σκοπό…
Οι στίχοι του τραγουδιού που ερμήνευσε και φέτος η χορωδία την παραμονή των Χριστουγέννων είναι οι εξής:
Χιόνια στο καμπαναριό,
που Χριστούγεννα σημαίνει.
Χιόνια στο καμπαναριό,
ξύπνησε όλο το χωριό.
Κι όλοι παν στην εκκλησιά,
το Χριστό να προσκυνήσουν.
Κι όλοι παν στην εκκλησιά,
λάμπει απόψε η Παναγιά.
Τέτοια νύχτα ήταν παιδιά,
που γεννήθηκε ο Χριστός μας.
Τέτοια νύχτα ήταν παιδιά,
κι είχαν χιόνια τα κλαδιά.
Εγεννήθηκες χωρίς,
στρωματάκι καλέ μας Χριστούλη.
Εγεννήθηκες χωρίς,
μια σκουφίτσα να φορείς.
Χιόνια στο καμπαναριό,
που Χριστούγεννα σημαίνει.
Χιόνια στο καμπαναριό,
ξύπνησε όλο το χωριό.
Για την ιστορία αναφέρουμε (αλφαβητικά) τα ονόματα των συμμετεχόντων φέτος στη χορωδία και ήταν οι: Ιωακείμ Αναγνώστου, Ντίνα Αντωνοπούλου, Σωτηρία Αραμπατζόγλου, Αναστασία Βούσκα, Μαρία Γέρου, Ελένη Γηρούκα, Σταυρούλα Δούδη – Πρασά, Αναστασία Δούκα, Μαρία Δούνα, Μαρία Ζέκου, Στέφανος Κακατέλης, Μαρία Καμαδάνη, Δημήτρης Κεχαγιάς (μαέστρος), Μαρία Κυριαζή – Σιββά, Ειρήνη Λάππα, Αυγερινή Λεμοντζή, Βασίλης Νουβάκης, Στέλιος Πρασάς, Ζωή Σαμακά, Δημήτρης Σαμακάς, Αλέκος Σιββάς, Χάρης Σιτσιάνης, Φανή Σολωμού, Όλγα Χατζηνείρου.
ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΒΙΝΤΕΟ ΑΠΟ ΤΑ ΦΕΤΙΝΑ… “ΧΙΟΝΙΑ ΣΤΟ ΚΑΜΠΑΝΑΡΙΟ” ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΣΒΕΣΤΟΧΩΡΙΟΥ
Νίκος Γιώτης
Το “Χιόνια στο Καμπαναριό” θα ακουστεί απόψε για 71η συνεχή χρονιά στις γειτονιές του Ασβεστοχωρίου – ΒΙΝΤΕΟ
Έχουν περάσει 71 χρόνια από την παραμονή Χριστουγέννων κατά την οποία μια ομάδα νεαρών, που συνήθιζε να κάνει καντάδες έξω από τα σπίτια νεανίδων, αποφάσισαν παρά το δριμύ ψύχος που επικρατούσε να βγουν λίγο μετά τα μεσάνυχτα στις γειτονιές του Ασβεστοχωρίου και να τραγουδήσουν το “Χιόνια στο καμπαναριό”. Πού να φαντάζονταν πως εκείνη η βραδιά ήταν η αρχή μιας… παράδοσης, που διατηρείται ακόμη, στο Ασβεστοχώρι. Την ομάδα εκείνη αποτελούσαν οι νεαροί τότε, Γιώργος Ριτζούλης, Γιώργος Πιτκάρης, Απόστολος Σπάνδος, Δημήτρης Χορτατσιάνης, Νάκης Γηρούκας, Κώστας Σαμαλής, Παναγιώτης Πελτέκης, Γιώργος Μπουμπούσης και Νίκος Κουρκουρίκας.H ανταπόκριση του κόσμου εκείνο το βράδυ ήταν μεγάλη και οι νεαροί έκαναν κάτι ανάλογο και τις επόμενες χρονιές, οπότε έλαβε η όμορφη αυτή ενέργεια μια πιο οργανωμένη μορφή, με τη δημιουργία μιας μικρής χορωδίας που πραγματοποιούσε και ορισμένες πρόβες πριν από τη συγκεκριμένη βραδιά, ώστε να υπάρχει καλύτερος συγχρονισμός.
Το 1956 δηλαδή πριν συμπληρωθεί δεκαετία από την πρώτη εκείνη βραδιά -της παραμονής των Χριστουγέννων του ’48- η χορωδία πλαισιώθηκε και από γυναίκες (Φίτσα Ριτζούλη, Ελένη Μπούγκαρη, Αυγερινή Λεμοντζή, Σταυρούλα Δ. Δούδη) και απέκτησε πιο όμορφο “ηχητικό χρώμα”.Παρά τους αρχικούς δισταγμούς ορισμένων το εγχείρημα στέφθηκε από επιτυχία και συνεχίζεται έτσι μέχρι σήμερα, πιο οργανωμένα και με τις γυναίκες να υπερτερούν πλέον αριθμητικά των ανδρών. Με όσο αντίξοες καιρικές συνθήκες κι αν επικρατούν. Το έθιμο είναι έθιμο και πρέπει να τηρηθεί. Και τηρείται κάθε χρόνο ανελλιπώς είτε βρέχει, είτε χιονίζει, είτε η θερμοκρασία πέφτει αρκετά κάτω του μηδενός. Άλλωστε πάρα πολλοί Ασβεστοχωρίτες, ντόπιοι και νέοι κάτοικοι περιμένουν ξαγρυπνώντας κι αυτοί μαζί με τους χορωδούς να ακούσουν το εορταστικό αυτό τραγούδι στη γειτονιά τους και εκείνοι προκειμένου να τους ευχαριστήσουν και να τους ζεστάνουν λίγο, τους υποδέχονται έξω από τα σπίτια τους με ποτά, γλυκίσματα, αφεψήματα και ζεστές κομπόστες. Η ατμόσφαιρα “ζεσταίνεται” παρά το έντονο κρύο που συνήθως υπάρχει και οι ευχές παίρνουν και δίνουν.
-
- Μία πρόβα στο ΚΑΠΗ προκειμένου να συντονιστούν οι χορωδοί και η ολονύκτια… βόλτα τους στις γειτονιές του Ασβεστοχωρίου αρχίζει
Γι αυτό απόψε αν ακούσετε στη γειτονιά σας τη χορωδία να τραγουδάει το “Χιόνια στο Καμπαναριό” μην αρκεστείτε μόνο να απολαύσετε την υπέροχη εκτέλεσή της, αλλά βγείτε έξω να προσφέρετε κάτι από τα παραπάνω στους χορωδούς ή έστω ανοίξτε το παράθυρό σας και ανταλλάξτε ευχές μαζί τους.Και για όσους θέλουν να ζήσουν από κοντά την εμπειρία της συμμετοχής στη χορωδία αυτή (καλλίφωνοι και μη), μπορούν να την ακολουθήσουν σε ολόκληρη ή μέρος της διαδρομής της (ο τόπος συνάντησης είναι στο ΚΑΠΗ στη μία τα ξημερώματα). Είναι σίγουρο ότι θα ενθουσιαστούν από την πρωτόγνωρη αυτή εμπειρία…
Ακολουθεί βίντεο από την χορωδία που τραγούδησε το “Χιόνια στο καμπαναριό” τα Χριστούγεννα του 2018″.
Νίκος Γιώτης
Αναζήτηση
Αρχείο
- Δεκέμβριος 2020
- Σεπτέμβριος 2020
- Ιούλιος 2020
- Απρίλιος 2020
- Φεβρουάριος 2020
- Ιανουάριος 2020
- Δεκέμβριος 2019
- Νοέμβριος 2019
- Οκτώβριος 2019
- Σεπτέμβριος 2019
- Ιούλιος 2019
- Ιούνιος 2019
- Μάιος 2019
- Απρίλιος 2019
- Μάρτιος 2019
- Φεβρουάριος 2019
- Ιανουάριος 2019
- Δεκέμβριος 2018
- Νοέμβριος 2018
- Οκτώβριος 2018
- Αύγουστος 2018
- Ιούλιος 2018
- Ιούνιος 2018
- Μάιος 2018
- Απρίλιος 2018
- Μάρτιος 2018
- Φεβρουάριος 2018
- Ιανουάριος 2018
- Δεκέμβριος 2017
- Νοέμβριος 2017
- Οκτώβριος 2017
- Σεπτέμβριος 2017
- Αύγουστος 2017
- Ιούλιος 2017
- Ιούνιος 2017
- Μάιος 2017
- Απρίλιος 2017
- Μάρτιος 2017
- Φεβρουάριος 2017
- Ιανουάριος 2017
- Δεκέμβριος 2016
- Νοέμβριος 2016
- Οκτώβριος 2016
- Σεπτέμβριος 2016
- Αύγουστος 2016
- Ιούλιος 2016
- Ιούνιος 2016
- Μάιος 2016
- Απρίλιος 2016
- Μάρτιος 2016
- Φεβρουάριος 2016
- Ιανουάριος 2016
- Δεκέμβριος 2015
- Νοέμβριος 2015
- Οκτώβριος 2015
- Σεπτέμβριος 2015
- Αύγουστος 2015
- Ιούλιος 2015
- Ιούνιος 2015
- Μάιος 2015
- Απρίλιος 2015
- Μάρτιος 2015
- Φεβρουάριος 2015
- Ιανουάριος 2015
- Δεκέμβριος 2014
- Νοέμβριος 2014
- Οκτώβριος 2014
- Σεπτέμβριος 2014
- Αύγουστος 2014
- Ιούλιος 2014
- Ιούνιος 2014
- Μάιος 2014
- Απρίλιος 2014
- Μάρτιος 2014
- Φεβρουάριος 2014
- Ιανουάριος 2014
- Δεκέμβριος 2013
- Νοέμβριος 2013
- Οκτώβριος 2013
- Σεπτέμβριος 2013
- Αύγουστος 2013
- Ιούλιος 2013
- Ιούνιος 2013
- Μάιος 2013
- Απρίλιος 2013
- Μάρτιος 2013
- Φεβρουάριος 2013
- Ιανουάριος 2013
- Δεκέμβριος 2012
- Νοέμβριος 2012
- Οκτώβριος 2012
- Σεπτέμβριος 2012
- Αύγουστος 2012
- Ιούλιος 2012
- Ιούνιος 2012
- Μάιος 2012
- Απρίλιος 2012
- Μάρτιος 2012
- Φεβρουάριος 2012
- Ιανουάριος 2012
- Αύγουστος 2011
- Ιούλιος 2011
- Ιανουάριος 2011