Η συμβολή των κατοίκων του Ασβεστοχωρίου στο έπος του ΄40 και την Εθνική Αντίσταση και η προσπάθεια επιβίωσής τους στα χρόνια της κατοχής αποτυπώνεται, μέσα από αφηγήσεις, μαρτυρίες και ντοκουμέντα, στο βιβλίο του δημοσιογράφου Νίκου Γιώτη, το οποίο φέρνει στο φως άγνωστα γεγονότα και ηρωικές πράξεις απλών ανθρώπων.
Το βιβλίο “Το Ασβεστοχώρι στην Κατοχή – Η συμβολή του στο Έπος του ΄40 και την Εθνική Αντίσταση” (εκδόσεις CCITY PUBLISH) καρπός πολυετούς έρευνας, το οποίο θα συμπληρωθεί στο επόμενο διάστημα και από οπτικοακουστικό υλικό παρουσιάστηκε σε εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη, στο Συνεδριακό Κέντρο Ν. Γερμανός της ΔΕΘ-Helexpo.
«Το βιβλίο αναφέρεται σε ένα πολύ σημαντικό στοιχείο της ιστορίας της γειτονιάς μας, της περιοχής μας» ανέφερε στον χαιρετισμό του ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, Σωκράτης Φάμελλος τονίζοντας ότι έχει γίνει μάρτυρας συζητήσεων και διεκδικήσεων για τα ζητήματα της ιστορίας στην περιοχή του Χορτιάτη και του Ασβεστοχωρίου.
«Δυστυχώς η ιστορία άφησε ένα μεγάλο σημάδι στη ζωή των ανθρώπων, ένα σημάδι που συνδέθηκε με τη σκλαβιά και τον πόλεμο, αλλά και με τον φασισμό, τον πόνο και θάνατο. Το ότι ο συγγραφέας επιστρέφει ολοκληρώνοντας την ιστορική αποτύπωση και δίνοντας όλα τα στοιχεία είναι σημαντικό, γιατί δυστυχώς πολλά από τα ζητήματα είτε ξεχνιούνται είτε απαλείφονται στην πορεία του χρόνου. Δεν θέλουμε να επαναφέρουμε τη βία, δεν θέλουμε να επαναφέρουμε τις φιλονικίες στον κόσμο και τις διεκδικήσεις εις βάρος της ζωής και της περιουσίας άλλων, αλλά πρέπει να αποτυπώνεται η αλήθεια και η ιστορική πραγματικότητα γιατί δυστυχώς πολλές φορές ο φασισμός προσπαθεί να σβήσει το παρελθόν κι αυτό φαίνεται από την Ευρώπη, από εκεί που ξεκίνησε ίσως η περιπέτεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου» υπογράμμισε ο κ. Φάμελλος.
Η ιστορική αλήθεια πρέπει να αποτελεί στοιχείο και των παιδιών, προσέθεσε ο κ. Φάμελλος, εκτιμώντας ότι το βιβλίο θα συνεισφέρει στη διαμόρφωση προσωπικοτήτων και της τοπικής πραγματικότητας.
Ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος ανέφερε ακόμη ότι στις 4 Ιουνίου ο Έλληνας πρεσβευτής στο Βερολίνο κατέθεσε ρηματική διακοίνωση για να ζητήσει η Ελλάδα τις πολεμικές επανορθώσεις από τη Γερμανία για τον Α΄ και τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. «Κλείνει έτσι ακόμη ένας κύκλος, τον οποίο η Ελλάδα τον είχε ανάγκη, η πατρίδα μας και η ιστορία μας, οι νεκροί του Χορτιάτη και του Ασβεστοχωρίου και όσοι πολέμησαν μαζί με το ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ το είχαν ανάγκη για να ολοκληρωθεί αυτή η εθνική ευθύνη και υποχρέωση» σημείωσε.
Για να συλλεχθεί το πολύτιμο υλικό που περιλαμβάνεται σε αυτό το βιβλίο και να γίνει πραγματικότητα αυτή η συγγραφική δουλειά απαιτήθηκε κόπος, ενδελεχής έρευνα, διασταύρωση των στοιχείων, μία συνεχής προσπάθεια που κράτησε 19 χρόνια, υπογράμμισε ο δημοσιογράφος, πρώην πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ Πάνος Σόμπολος.
Ο αναγνώστης μπορεί να βρει όλα τα ντοκουμέντα που αφορούν το Ασβεστοχώρι, σπάνιο φωτογραφικό υλικό, αντίγραφα των Ατομικών Δελτίων Απώλειας Ασβεστοχωριτών πολιτών που σκοτώθηκαν στον Ελληνο-Ιταλικό Πόλεμο, αντίγραφα ταυτοτήτων και χαρτονομισμάτων, ληξιαρχικές πράξεις θανάτου των 19 Ασβεστοχωριτών που εκτελέστηκαν από τα γερμανικά στρατεύματα τον Ιούλιο του 1944, ανέφερε ο κ. Σόμπολος.
Σε ιδιαίτερα κεφάλαια ξεδιπλώνονται και οι αντιστασιακές πράξεις των κατοίκων του χωριού και αναλύονται και οι πλευρές της οικονομικής ζωής, είπε ο πρώην πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ, τονίζοντας ότι «το βιβλίο και το υλικό του θα αποτελέσουν σημαντικά στοιχεία για να χρησιμοποιηθούν χωρίς τον φόβο της ανακρίβειας από τον ιστορικό του μέλλοντος».
«Ο Νίκος Γιώτης μας προσφέρει ένα ιστορικό αφήγημα, αλλά και μια μυθιστορηματική ανάπλαση ενός τόπου που είναι τόσο κοντά στην πόλη μας, ενός προαστίου πια της πόλης μας, την ιστορία του οποίου όμως λίγοι γνωρίζουν» τόνισε ο καθηγητής Αμερικανικών Εθνοτικών και Μειονοτικών Σπουδών στο Αγγλικό τμήμα του ΑΠΘ, Γεώργιος Καλογεράς.
Πέραν της ιστορίας όμως, ο συγγραφέας επιχειρεί και πετυχαίνει να αναπαραστήσει ένα Ασβεστοχώρι της νοσταλγίας του και ανασύρει από τη μνήμη του κι από τη μνήμη των παλαιοτέρων τοπόσημα και χαρακτηριστικές γωνιές της κωμόπολης, πολλές από τις οποίες δεν υπάρχουν πια, ανέφερε ο κ. Καλογεράς.
«Το βιβλίο του Νίκου Γιώτη τελειώνει με την ιστορία του Fritz Schubert, τις εκτελέσεις των Ασβεστοχωριτών και τη δίκαιη τιμωρία του σφαγέα τους. Τελειώνει δηλαδή με ένα τραγικό γεγονός αλλά και με μία κάθαρση. Στις σελίδες του βιβλίου αποτυπώνονται γλαφυρά πολλές ζωές και θάνατοι σε μια ιστορική περίοδο ιδιαίτερα σημαντική για την Ευρώπη. Τα όσα συνέβησαν στη μικρή κωμόπολη του νομού μας δεν διαφέρουν από παρόμοια γεγονότα αλλού στην Ελλάδα αλλά και στην υπό ναζιστική κατοχή ευρωπαϊκή ήπειρο» υπογράμμισε.
«Ως άνθρωπος της αυτοδιοίκησης και ως γονιός πιστεύω ότι η ιστορία αυτής της περιόδου όπως περιγράφεται μέσα από το βιβλίο του Νίκου Γιώτη πρέπει να γίνει κτήμα των νέων ανθρώπων που μεγαλώνουν, που ζουν στο Ασβεστοχώρι, αλλά και στον ευρύτερο Δήμο» ανέφερε ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Πυλαίας-Χορτιάτη, μέλος του Δ.Σ. του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων Ελλάδος και προσωπικός φίλος του συγγραφέα.
«Ως μέλος του Δ.Σ. του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων έχω συναντήσει ανθρώπους από όλη την Ελλάδα που κάνουν προσπάθειες να αναγνωριστεί η θυσία των συμπατριωτών τους. Οι μαρτυρικοί δήμοι έχουν αναγνωριστεί με Προεδρικά Διατάγματα», είπε ο κ. Γεράνης σημειώνοντας ότι «κανένα Προεδρικό Διάταγμα δεν μπορεί να επιβάλει την απόδοση τιμών και τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης. Εμείς οι ίδιοι έχουμε ιερό χρέος να κρατάμε άσβεστη τη μνήμη».
«Οικογενειακή επιταγή» χαρακτήρισε τη συγγραφή του βιβλίου ο συγγραφέας του, Νίκος Γιώτης, τονίζοντας ότι μεγάλωσε με αφηγήσεις του πατέρα του, ο οποίος έζησε τα γεγονότα της κατοχής από πολύ μικρός, στα 14 τον συνέλαβαν, σκότωσαν τον αδερφό του και δύο ακόμη συγχωριανούς του.
«Μεγαλώνοντας με αυτές τις αφηγήσεις γύρω στο 1997-98 αποφάσισα να κάνω ένα καλό ρεπορτάζ, αλλά ήταν τόσα τα στοιχεία που έβρισκα, που θεώρησα ότι θα πήγαιναν “χαμένα”. Άρχισα να συγκεντρώνω και άλλα και προέκυψαν πολλά περισσότερα» είπε, προσθέτοντας ότι ένας ακόμη λόγος για τον οποίο επέμεινε στην έρευνα και στη συγγραφή του βιβλίου ήταν ότι στην επίσημη ιστοριογραφία για το Ασβεστοχώρι, στην οποία ανέτρεχε και στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα βρήκε ελάχιστα γραμμένα, καθώς και ανακρίβειες, λάθος ημερομηνίες, λάθος ονόματα.
Στο βιβλίο αναδεικνύονται οι πολλές Ελλάδες της Κατοχής, του χωριού, της υπαίθρου και της πόλης, γίνεται αναφορά στο Ασβεστοχώρι, είπε ο συγγραφέας, ο οποίος απευθυνόμενος σε ευαισθητοποιημένους πολίτες της περιοχής και ευρύτερα της Θεσσαλονίκης πρότεινε κάποια στιγμή στο άμεσο μέλλον να δημιουργηθεί ένας “Όμιλος Μνήμης των Εκτελέσεων του Ιουλίου του 1944”, που θα αναλάβει τη διοργάνωση εκδήλωσης μνήμης, γιατί, όπως σημείωσε, ολοένα και περισσότερο φθίνει το μνημόσυνο που τελείται κάθε καλοκαίρι.
Ο Νίκος Γιώτης είπε ότι στα σχέδιά του είναι και ένα ντοκιμαντέρ με βάση τις μαρτυρίες-αφηγήσεις που έχει βιντεοσκοπήσει όλα αυτά τα χρόνια.
Την εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιογράφος ο Βασίλης Μάστορας, ο οποίος τόνισε ότι για τον συγγραφέα το βιβλίο ήταν ένα “στοίχημα ζωής” και χρέος προς τον πατέρα του, που έζησε τις θηριωδίες της κατοχής.
Αποσπάσματα από το βιβλίο διάβασε ο Αλέξης Κωστάλας, ο οποίος αναφερόμενος στον συγγραφέα είπε ότι «ο Νίκος Γιώτης έχει ένα καλό που σπανίζει στην εποχή μας, ξέρει να ακούει». «Άνθρωπος που ξέρει να ακούει σημαίνει ότι δεν φοβάται, σημαίνει ότι ξέρει να σκέφτεται και ο άνθρωπος που ξέρει να σκέφτεται μπορεί να είναι αντικειμενικός και ακριβής» τόνισε ο κ Κωστάλας.
Στο χαιρετισμό του ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, πρώην υπουργός, Δημήτρης Σταμάτης, τόνισε πως δεν εξεπλάγη όταν πληροφορήθηκε πως χρειάστηκαν 19 χρόνια για να γράψει ο συγγραφέας αυτό το βιβλίο, γιατί όπως είπε χαρακτηριστικά “άνθρωποι όπως ο Νίκος Γιώτης που είναι σοβαροί και υπεύθυνοι αφήνουν το “αποτύπωμά τους” μετά από πολλή δουλειά και σκέψη”. Πρόσθεσε πως δεν εντυπωσιάζεται από τις γρήγορες παραγωγές πάρα πολλών πνευματικών πονημάτων που στις μέρες μας έχουν πάρει τη μορφή ενός ανταγωνισμού αριθμού εκδόσεων.
Ο πρώην περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Παναγιώτης Ψωμιάδης, σημείωσε στο χαιρετισμό του πως γνωρίζει τον Νίκο Γιώτη εδώ και δεκαετίες και από νεαρός φάνηκε ότι πιστεύει σε αξίες, έχει στέρεες βάσεις και στη διαδρομή του στη διάρκεια των ετών φάνηκε πως είναι σταθερός στις αξίες του, στο δύσκολο δρόμο της δημοσιογραφίας. Κατέληξε λέγοντας πως θεωρεί ελπιδοφόρα τη συγγραφική του αυτή προσπάθεια.
H εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την υπογραφή βιβλίων από τον συγγραφέα.