Τον τελευταίο καιρό ολοένα και περισσότερο ακούμε ηλικιωμένους Ασβεστοχωρίτες να μιλούν για τα “θαυματουργά” όπως τα αποκαλούν γιατροσόφια των γιαγιάδων και παππούδων τους και τις φυσικές και αποτελεσματικές λύσεις που έδιναν σε διάφορα καθημερινά μικροπροβλήματα υγείας. Κι αυτό επειδή η περίοδος που διανύουμε ενδείκνυται για παλιά γιατροσόφια, αφού τα ασφαλιστικά ταμεία έχουν σχεδόν καταρρεύσει και η χορήγηση φαρμάκων μέσω των γιατρών τους πολλές φορές χρειάζεται ταλαιπωρία ημερών για τους ασθενείς ή τα μέλη των οικογενειών τους.
Το πιο δημοφιλές γιατροσόφι που πρόλαβα ήταν μία αλοιφή για δερματοπάθειες και για την επούλωση πληγών, της μητέρας του αείμνηστου Σταύρου Μάρκου, την οποία συνεχίζουν να φτιάχνουν απόγονοί της χωρίς όμως να είναι γνωστή στο ευρύ κοινό η σύνθεσή της. Αντιθέτως υπάρχουν πολλά άλλα γιατροσόφια που χρησιμοποιούσαν οι Ασβεσυτοχωρίτες, τη σύνθεση των οποίων μας “εκμυστηρεύτηκαν” ηλικιωμένοι συμπολίτες μας κατά την πολύμηνη έρευνα που κάναμε, τα οποίες παραθέτουμε:
Για τον πονόλαιμο και βήχα έριχναν το χυμό ενός λεμονιού με τέσσερα κουταλάκια του γλυκού μέλι σε μια κούπα και τα ανακάτευαν καλά μέχρι το μείγμα να γίνει ομοιογενές. Έπιναν δύο κουταλάκια του γλυκού πριν κοιμηθούν.
Για το κρυολόγημα χρησιμοποιούσαν συνήθως βεντούζες. Όπως έλεγαν με τον τρόπο αυτόν “τραβούσαν το κρύωμα”. Όσο πιο κόκκινο γίνονταν το σημείο όπου έβαζαν τη βεντούζα, όπως έλεγαν, τόσο πιο κρυωμένος ήταν ο ασθενής. Στην ουσία όμως βελτίωναν την ελεύθερη ροή αίματος του οργανισμού. Οι βεντούζες θεωρούνται ως ένα είδος μασάζ που, επίσης, τονώνει το νευρικό σύστημα.
Όταν πονούσε το στομάχι τους, έβραζαν και έπιναν σπαθόλαδο που έφτιαχναν μαζεύοντας από την περιοχή του δάσους Κουρί ή το “Αργυρώ” σπαθόχορτο (βάλσαμο), το οποίο τοποθετούσαν επί 1-2 μήνες σε ένα μπουκάλι με λάδι σε σημείο όπου το έβλεπε ο ήλιος. Όταν κοκκίνιζε ήταν έτοιμο για χρήση. Επίσης έβραζαν “μπιλίνα” που μάζευαν το καλοκαίρι.
Για τη δυσπεψία έπιναν ζεστό νερό με χυμό λεμονιού που όπως έλεγαν βοηθούσε ώστε να χωνέψουν γρήγορα.
Όταν “ξεραίνονταν” τα χέρια, συχνό φαινόμενο κατά τους χειμερινούς μήνες για τους λατόμους ή τους αγρότες, τα άλειφαν με λάδι ελιάς, που όπως φαίνεται αποτελεί ένα φυσικό ενυδατικό που απορροφάται εύκολα, και μαλάκωναν.
Για του πόνους από πέτρα στο νεφρό έβραζαν το άνθος από γιάσαν και έπιναν το αφέψημα. Πρόκειται για δένδρο που ευδοκιμεί στην περιοχή.
Όταν είχαν τάση για εμετό έπιναν ένα κουταλάκι του γλυκού λεμόνι. Κάτι ανάλογο έκαναν και όταν είχαν λόξιγκα.
Για να ξεκουράσουν τα μάτια τους μετά από ξενύχτια έβαζαν σ΄αυτά κομπρέσες με κρύο τσάι.
Μετά από έντονη οινοποσία, για να συνέλθουν πιο γρήγορα ανακάτευαν το χυμό ενός λεμονιού με ίση ποσότητα νερού και ένα κουταλάκι του γλυκού μέλι και το έπιναν σιγά – σιγά.
Για να ανακουφιστούν από το κάψιμο λαδιού που πετιόταν από το τηγάνι οι νοικοκυρές έτριβαν πατάτα και την έβαζαν επάνω στο κάψιμο.
Για τους κάλους, βουτούσαν ένα κομμάτι βαμβάκι σε χυμό λεμονιού και το τοποθετούσαν επάνω στον κάλο τουλάχιστον τρεις φορές τη μέρα, μαλάκωναν σταδιακά και τους έκοβαν με ξυράφι.
Νίκος Γιώτης
Αν γνωρίζετε άλλα Ασβεστοχωρίτικα γιατροσόφια εκτός από τα παραπάνω, ενημερώστε μας στέλνοντας e-mail, στο info@asvestohori.gr, για να τα δημοσιεύσουμε.